30
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
1. Кенді Алтай
пен жайылымға қолайлы аласа таулар шоғырынан құралады.
Қыраттардағы суайрықтар көбіне бұралаң. Таулы қыраттар ба-
тыстан келетін бұлттарды бөгейді. Ал бұл бойлықтағы жауын-
шашын рекордты көрсетекіші Қара түйінде (жылына 2500 мм-ге
дейін). Найзағай көп түсетін жер де осы.
Тау қыраттарының арасында Үлбі, Риддер, Зырянов
сияқты кең алаптар жатыр.
Өзен жағалауында, алаптар бойында көне қоныстар
шашырай орналасқан. Мұндағы адамдар сырт қарағанда тым
сұсты көрінгенімен, шын мәнінде мейірбан адамдар. Самыр-
сын қарағайының бүрін жинау, терісі бағалы аң аулау мен кен
іздеу
олардың ғасырлар бойғы дәстүрлі ата кәсібі.
Тау беткейлері тайга орманымен жабылған. Теңіз
деңгейінен екі жүз метр биіктікке көтерілген соң тайганы тау
тундралары мен қорым тастар алмастырады, одан жоғарырақта
қар басқан тау шыңдары таққа отырғандай асқақтайды. Тайгада
көктерек пен қайың, мойыл мен шетен тәрізді қалың бұталар ара-
панорамы, которая могла бы сравниться с этой по велико-
лепию, грандиозности и красоте, хотя я изъездил Сиерра-
Неваду, весь горный хребет Никарагуа, Камчатку и Кавказ во
всех направлениях».
Здесь же находятся кладовые золота и серебра, меди,
цинка и свинца… Рудная база Западного Алтая обладает прак-
тически полной таблицей Менделеева, за что получила вто-
рое название – Рудный Алтай.
Западный Алтай – Междуречья кисть золотая.
Если
взглянуть на географическую карту, край этот представляет-
ся кистью руки, под ладонью которой хранятся бесценные
сокровища «Золотых гор» – так в древности тюркоязычные
народы называли Алтай. Рудный Алтай занимает террито-
рию между долинами нижнего течения реки Убы и по доли-
не Иртыша до устья Нарыма и реки Бухтармы. Здесь с северо-
западной стороны находится целая система горных хребтов.
Для западной окраины характерны низкогорья, выходящие
Оба өзенінің алқабы
Долина реки Уба
I...,20,21,22,23,24,25,26,27,28,29 31,32,33,34,35,36,37,38,39,40,...586