Стр. 723 - ТОМ2

723
опасен последний: его укусы часто бывают смертельными
для верблюдов и лошадей, а иногда и для людей. Фаланга,
вопреки расхожему представлению, не имеет желез, вы-
рабатывающих яд. Но на ее челюстях иногда сохраняется
трупный яд от поедаемых насекомых. Укусы ее, конечно, не
доставляют удовольствия и часто бывают болезненными.
Земноводные представлены двумя видами – зеленой
жабой и озерными лягушками. У них непривлекательный вид.
Пресмыкающихся на острове 23 вида. Обычны щитомордни-
ки, песчаный удавчик и разные ящурки. Есть здесь и черепахи.
Палласов щитомордник – дальний родственник очень ядо-
витой гремучей змеи. В его видовом названии присутствует
фамилия знаменитого ученого П.-С. Палласа. Это он во время
своих путешествий по Прикаспию в конце XVIII в. впервые
описал эту одну из самых ядовитых змей Казахстана. Щито-
мордник особенно опасен для лошадей, они нередко гибнут
Құлан – жабайы есек, бірақ өзінің кескін-пішіні
жағынан қысқа құйрықты кішкене жылқыға көбірек ұқсайды.
Бұрын да, бергі кезде де құлан аңшылардың сүйікті олжасы
болды. Оны аулауды Шыңғыс хан да қатты ұнатқаны туралы
деректер бар.
Қайсыбір жылдары ақбөкеннің саны үш мыңға, киіктің
саны екі мыңға дейін көбейді, алОрта Азия табиғатының аса зор
білгірі Б. А. Федоровичтің хабарлауынша, өткен ғасырдың
50-ші жж. басына дейін аралда олардың саны 10 мың болған
екен. Алайда кейбір жайсыз жылдары олардың саны күрт
төмендеп кетті. Мәселен, 1953 ж. қорықта 23 ақбөкен, 160
киік және 242 құлан тіршілік еткен. Осы тұста бір тарихи
оқиғаға жүгінген орынды болады. Темірдің кезінде, яғни XIV–
XV ғ. басында Қазақстанда мыңдаған ақбөкен тіршілік еткен
екен. Өзінің өлер алдында 1405 ж. Тұранның қатал билеушісі
өз әскерін азықтандыру үшін 40 мың ақбөкен аулауды
Жыңғыл
Тамариск
Жыңғыл гүліндегі қалақай көбелек
Бабочка-крапивница на цветущем тамариске
Бүйі
Фаланга
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 114. Природный заповедник Барсаке ьмес