Стр. 237 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

237
Шортанды көлі ауданында сиректеу болса да қара қандағаш
өседі. Осы сияқты шәңгіш пен мойыл да сирек ұшырасады.
Кейбір батпақты жерлердегі торфтың қалыңдығы үш метрге
дейін жетеді.
Саябақта омыртқалылардың 305 түрі бар деп
есептеледі. Олардың ішіндегі 87-сі – сирек кездесетін
және жоғалып бара жатқан түрлері. Мұнда бұлан, сібір елігі,
қабан көп таралған. Бұл аралға жақында будандастырылған
аксанийлік асыл тұқымды бұғы әкелінді. Жыртқыштардан
қасқыр, түлкі, қарсақ, дала күзені, сілеусін, аққалақ, су-
сар және борсық тіршілік етеді. Америкалық қара күзен де
ойдағыдай жерсініп кетті. Жәндік қоректілерден әдеттегі
және құлақты кірпі, жертесер бар. Кеміргіштерден ақ
қоянды, ор қоянды атауға болады, ақ тиін, көптеген
сұр тышқан, тышқан, егеуқұйрықтар жерсіндірілді.
Жарқанат – бұл жердің байырғы тұрғыны.
Саябақта құстың екі жүзден астам түрі бар. Жыртқыш
құстардан қаршыға, ителгі, тазқара, бүркіт, күйкентай, қырғи,
үкі және құлақты жапалақ мекендейді. Әдетте мұнда көк қарға,
мысықторғай, көкек, сайрауық, тоқылдақ, сары шымшық, ор-
ман кептері, сауысқан және қаратаған тіршілік етеді. Көлдерде
мекендейтіндер – қоңыр қаз, бізқұйрық, барылдауық, көк ала
үйрек, қасқалдақ, көкқұтан, сұқсыр үйрек, балшықшы, шағала.
Бауырымен жорғалаушылар – улы сұр жылан, сары бас жылан,
кесіртке, сары бауыр қара шұбар жылан. Қосмекенділер – жа-
сыл құрбақа, бақа. Көлдер алабұға, қара балық, аққайран,
шортан балықтарына бай. Жәндіктердің түрі бірнеше мыңдап
саналады. Олар әлі жеткіліксіз мөлшерде зерттелген. Кейбір
жәндіктер Қызыл кітапқа енгізілген. Елік жөнінде сәл тоқтала
кетейік. Көктемде күйге түсу кезінде еліктің текесі қатты
ақырып біреуді шақырғандай дыбыс шығарады. Оны біле
Сосновые боры, главное богатство парка, произ-
растают, как правило, на гранитных массивах, иногда и на
кварцито-сланцевых холмах и увалах. В последние два сто-
летия леса эти страдают из-за вырубок и пожаров. Виной
тому – человек.
Парк расположен в степной ландшафтной зоне
Казахстана. В нем насчитывается 757 видов растений, в
их числе 95 редких и исчезающих. Но главная достопри-
мечательность, как только что было сказано, – сосновые
боры. Различают такие их разновидности: каменисто-
лишайниковые, травянисто-мшистые и с примесью бере-
зы и осины в наиболее увлажненных низинах. Кустарники
в парке относительно редки. Это можжевельник, таволга,
шиповник, кизильник, ива, малина и смородина. В сосня-
ках травянистый покров разрежен и сравнительно густ в
низинах. Встречаются северные виды растений – грушан-
ка, папоротники, хвощи, плауны, осоки, костяника, брус-
ника, иногда даже клюква. Стволы деревьев и скалы часто
покрыты лишайниками, а в наиболее сырых местах – зе-
Бурабай көлі, Жұмбақтас және Оқжетпес тауы
Озеро Боровое, скала Жумбактас и гора Окжетпес
Оқжетпес шыңы
Гора Окжетпес («Стрела не долетит»)
Бурабай көлі. Жұмбақтас
Озеро Боровое. Скала Жумбактас.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
19. Природный парк «Бурабай» (Боровое)