514
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
1. Кенді Алтай
47. Солтүс iк Балқаш маңының петроглифтері
бағалай келіп, алыс дәуірдің суретшілері жартастарға «да-
ла тұрғындарының атқа деген сүйіспеншілігін» таңбалап
қалдырған деуге болады. Қаншама жүздеген көне заман
суреттерінде басқа да жануарлар – бұқа, бұғы, ит, адам
да бейнеленген, бірақ олар петроглифтердің оннан бір
бөлігін ғана құрайды. Мұнда композицияның алдыңғы
қатары үлкен топтардың бейнесіне немесе жылқы үйіріне
беріледі. Жануарлардың пішіндері бір сарынды, олардың
нобайы шынайы – тұрқы қысқа тұқымды жылқылардың
қарындары салбыраңқы, бастары үлкен, шағын кекілдері
ерекшелеп көрсетілген. Соңынан құлын ілескен биелер үйірі
тұяқтары тұсалған жылқылардың ізімен жүріп отырғаны
және мұнда адам жылқының жуасытушысы немесе оны же-
бемен атқан аңшы болып бейнеленген. Ол билік жүргізуші
тельно недолгого исторического времени. Оценивая содержа-
ние этого искусства, можно сказать, что одаренными худож-
никами далекой эпохи была запечатлена на скалах «степная
ода коню»: среди нескольких сотен древнейших гравюр изо-
бражения других животных – быка, оленя, собаки и даже чело-
века едва ли составят десятую долю петроглифов; первый план
композиций здесь создают изображения больших групп или
табунов лошадей. Фигуры животных однообразны, их силуэт
достаточно реалистично передает экстерьер коротконогой
породы лошадей с провисающим брюхом и массивной голо-
вой, над которой выделяется небольшая «челка». Ноги коней,
за которыми следуют табуны лошадей с жеребятами, обычно
показаны соединенными снизу линией – путами; человек при-
сутствует в этих картинах как укротитель, накидывающий на
Қалмақемел. Жылқылар мен адамдар бейнеленген композиция
Калмакемель. Композиция с изображениями лошадей и человека
I...,504,505,506,507,508,509,510,511,512,513 515,516,517,518,519,520,521,522,523,524,...586