Стр. 55 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

55
ся обыкновенная гадюка и прыткая ящерица, у воды – уж,
обыкновенная жаба, остромордая лягушка.
Птиц в заповеднике около 250 видов, из них гнездят-
ся 125. Основную часть их представляют экологически свя-
занные с водоемами и лесные. Наиболее характерна из во-
доплавающих и околоводных – редкая на водоемах респу-
блики чернозобая гагара. Гнездятся большая пеганка, или
чомга, красношейная пеганка, кряква, серая утка, свиязь,
атайка, или огарь, гоголь, хохлатая чернеть. После долго-
временного отсутствия возвратилась лысуха.
В недалеком еще прошлом встречался длинноносый
крохаль – редкая в Казахстане птица. На пролете бывают
лебедь-кликун и горбоносый турпан – птицы из Красной
книги. В любую погоду в поле зрения попадают чайки. Са-
мая многочисленная – хохотунья. Обитают в лесах азиат-
ский бекас, лесной дупель – днем этих куликов обнаружить
рек кездесетін қаратөс маймақ қаз. Үлкен сарыала үйрек, не
сұқсыр үйрек, қызыл мойынды сарыала үйрек, барылдауық
үйрек, сұр үйрек, сарыайдар үйрек, отүйрек, көкала үйрек,
айдарлы қарала үйрек секілді үйректердің түр-түрі бар.
Ұзақ уақыт көрінбей кеткен қасқалдақ та қайта оралды.
Бертінге дейін мұнда Қазақстанда сирек кездесетін
құс – ұзын тұмсықты бейнеарық үйрек тіршілік ететін еді.
Құс қайтқанда Қызыл кітапқа енген құстар – сұңқылдақ
аққу мен дөңес мұрын тұрпан пайда болады. Ауа райы
қандай болса да шағала жүреді. Оның арасында ең көбі –
өгізшағала. Ормандарда азиялық тауқұдірет, орман маңқы
мекендейді – бұларды күндіз кездестіру қиын, тек ымырт-
та және жауын-шашын кезінде ғана құйрық-қанаттарынан
әдеттен тыс дірілдеген дыбыс шығарады, қызыл кітапқа
енгізілген қара дегелек те осы жерден табылады. Тек
балықпен ғана қоректенетін құстардан мұнда балықшы
Су шабындығындағы қара құтан
Черный аист на водных лугах
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
3. Маркакольский природный заповедник