Стр. 61 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

61
Аққұтан
Белая цапля
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
4. Зайсанская впадина
ной вид. С вершины ее открывается необозримо громад-
ная панорама безлюдного простора, погруженного в сон.
В пустынной дали видны узоры поблекшей растительно-
сти. Сверкают белизной солонцы, рыжеют такыры да оча-
ги «горячих» пестроцветных глин. Ощущение древности не
покидает вас ни на миг.
По глубоким щелям Караберика, по скальным усту-
пам держатся волки и лисицы. Поле охоты их – прилега-
ющая полупустыня с сусликами, монгольскими зайцами,
желтыми пеструшками, ящерицами и разными птицами.
Удивительны поселения сурков, устроивших норы среди
скал и камней. Копнуть лопатой негде – камень, лома не
воткнуть – скалы, а они из поколения в поколение выта-
скивают лапами, похожими на руки, тяжелые камни. Пира-
мида Хеопса – всего лишь жалкое подобие труда и упорства
в сравнении с тем, что «голыми руками» проделано зверь-
ками.
Можно часами рассказывать о живых существах, на-
селяющих караберикские пространства, говорить о при-
летающих сюда из солнечного Средиземноморья удодах,
пестрых каменных дроздах, чрезвычайно редком казах-
станском рогатом жаворонке. Про то, как по осыпям гнез-
дятся громадные колонии розовых скворцов, собирающих
дань с саранчовых полчищ, по сухим щелям поскуливают
Қараберіктің терең жыралары мен жартастары ара-
сында қасқырлар мен түлкілер жүреді. Олар саршұнақ,
моңғол қояны, сары алақоржын, кесірткелері мен түрлі
құстары бар тау шетіндегі шөлейт даланы төңіректейді.
Жартастардың арасына ін қазған саршұнақтардың тіршілігі
де ерекше. Күрек қадар жер жоқ – тас, сүймен сұғар орын
жоқ – құз, сөйте тұра олар қанша заманнан бері қолға ұқсас
аяқтарымен ауыр тастардың өзін қазып тастайды. Атақты
Хеопс пирамидасы – аңдардың «жалаңаш қолмен» жасаған
дүниесінің жанында түкке тұрмайтын тәрізді.
Қараберікті мекендейтін тіршілік иелері, күн сәулелі
Жерорта теңізінен ұшып келетін бәбісек, шұбар тас сайрауығы,
өте сирек кездесетін қазақстандық мүйізді бозторғайлар ту-
ралы тоқтаусыз әңгімелеуге болады. Шөгінділерде құжынаған
шегірткелерден «салық жинайтын» қызғылт қараторғайлар
тобы қалай ұя салатыны, құрғақ жыраларда үркек моңғол
бозторғайларының мазасы кететіні, кейде құздарға жыртқыш
құстар – ителгілер мен сұңқарлардың ұялайтыны, жақпар
тастарға үкі ұя салатыны жөнінде айта берсе сөз көп. Алайда
басты бағыт сізді оған кідіртпей, алға қарай жетелейді.
Теңіз деңгейінен 500–600 м биіктікте, қара жартастар
мен сусымалар арасында ақ сексеуіл өсіп тұр. Сексеуіл
мен жартастардың үйлесімі керемет көрініс! Мұндай
құбылыс басқа еш жерде болмауы мүмкін. Түрлі түсті қына