Стр. 8 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

8

Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы

Алғы сөз

азіргі Қазақстан шығыстан батысқа

қарай – Алтай мен Тарбағатай таулары-

нан Үстірт пен Каспий маңы далалары-

на дейін және солтүстіктен оңтүстікке

қарай Батыс Сібірдің орманды далала-

рынан Тянь-Шаньның солтүстік сілемдеріне дейінгі

ұлан-ғайыр аумақты алып жатыр. Еуразия құрлығының

кіндігіне орналасқан осынау байтақ елдің табиғи ланд-

шафты қаншалықты алуан түрлі болса, осы жерде ежел-

ден тіршілік етіп, ата жұртын құт мекенге айналдырған

қилы тайпалар, ұлыстар мен ұлттардың мыңдаған та-

рихи және мәдени ескерткіштері де соншалықты алуан

түрлі.

Алайда, байырғы мәдениеттің осы бір материалдық

дәлелдерін өздерінің алғаш пайда болуына түрткі болған

оқиғалар мен құбылыстардан тыс қарауға болмай-

ды; біздің заманымызға жеткен дерек көздері, ғылыми

ой-тұжырымдармен ұштаса отырып адамзат қоғамы

дамуының тұтас бір картинасын жасайтын халықтық

аңыз-әңгімелер мен фольклорлар, сондай-ақ ұрпақтар

сабақтастығы мен әйгілі адамдардың әр кезеңдердегі та-

рихи қызметі ескі заманның естеліктерін бүгінге жеткізіп

отыр. Қазақстан тәрізді елдегі халықтың сан ғасырлық

тіршілігі мен табиғи байлығын Алтайдан Каспийге

дейінгі тарихтың біртұтас ғажайып панорамасы арқылы

ғана толыққанды танып-білуге болады.

Атласта осы мақсат көзделінді. Білімқұмар оқыр-

ман кітаптың қай тұсын парақтаса да табиғаттың

қайталанбас ғажап сұлулығы мен адамзат мәдениетінің

бірегей туындыларына кезігері; сонымен қатар оның ал-

дынан әлем өркениетінің құрамдас бөлігі болып санала-

От Алтая и Тарбагатайских гор до

Устюрта и Прикаспийских степей – с вос-

тока на запад – и от лесостепи Западной

Сибири до северных отрогов Тянь-Шаня –

с севера на юг – простирается территория

современного Казахстана. Разнообразие природных

ландшафтов этой обширной страны, лежащей в центре

Евразийского континента, сравнимо лишь с многооб-

разием ее культурного достояния, представленного ты-

сячами памятников истории и культуры проживавших

здесь с древнейших времен народов, наследниками ко-

торых являются наши современники. Однако эти мате-

риальные свидетельства культуры остаются безмолвны

вне контекста тех событий и явлений, которым они обя-

заны своим возникновением; память тех времен хранят

дошедшие до наших дней документальные источники,

предания народа и фольклор, соединенные научной

мыслью в цельную картину развития человеческого

общества; череды сменявшихся поколений и истори-

ческих деяний выдающихся людей. Охватить единым

взором многовековую жизнь народа и богатство при-

роды такой страны, как Казахстан, возможно лишь в

калейдоскопе времен и пространства, где самые яркие

пейзажи и образы сливаются в неразделимую панораму

истории от Алтая до Каспия…

Именно так и задумана эта книга. Откуда бы ни

начал любознательный читатель свое книжное путеше-

ствие – из центра ли страны, где расположена наша сто-

лица, или любого другого ее края, – всюду он найдет не-

повторимые красоты природы и уникальные творения

человеческой культуры; но вместе с тем предстанут ясно

Қ

О