Стр. 583 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

583
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 53. Историческая местность Калмаккырг н
своей родины. С этой исторической местности началось
наступление объединенного казахского ополчения в на-
правлении главной ставки Джунгарского ханства – родо-
вых кочевий верховного правителя ойратов Галдан-Цэрена
(1727–1745), расположенных в бассейне среднего и верх-
него течения Или.
Междуречье Буланты-Белеуитты со времени описан-
ных событий прочно вошло в народную память казахов как
историческое место массовой гибели бывших завоевателей –
джунгар, или калмаков. Под этим метафорическим именем
оно известно сегодня не только в Сарыарке, но и каждому
казахстанцу. Несмотря на трудность путешествия по мало-
езженым степным дорогам этого края, стремление посе-
тить бывшее поле битвы, место славной победы до сих пор
не увядает в народе. И в наши дни потомки прославленных
батыров, сговорившись друг с другом по телефону, сообща
приезжают в Калмаккырган из разных аулов и городов цен-
тральных областей нашей страны, чтобы по обычаю прине-
сти в жертву коня и почтить щедрым асом светлую память
героических предков.
Талас өзенаралық және Шу-Іле таулы аудандарына қарай
қашуға мәжбүр болады.
Ел аузында айтылып жүргендей, Бұланты-Білеуті өзен-
дері арасындағы қазақ халқының шешуші жеңістері кең да-
лаға түгел тарады. Сөйтіп қазақ халқының рухы көтеріліп,
басқыншыларды өз жерінен қууға болатындығы жөнінде
халық сенімін күшейтті. Осы тарихи жерден біріккен қазақ
жасағының Жоңғар хандығының басты ордасына қарсы
шабуылы басталды. Басты ордада, яғни Іле өзенінің ортаңғы
және жоғарғы сағасында ойраттардың бас қолбасшысы
Қалдан Сереннің (1727–1745) көшпенді қауымы отырған
болатын.
Осы оқиғадан кейін Бұланты-Білеуті өзен аралығы қа-
зақ халқының есінде Қалмақ қырылған («Жоңғар қырылған»)
деген тарихи орын болып қалды. Осы атаумен бұл жер бүгін
Сарыарқаға ғана емес, бүкіл қазақ жеріне мәлім. Осы өлкедегі
дала жолдарының қиындығына қарамастан, кезіндегі шайқас
даласы мен бабаларымыздың ерлік ізін көргісі келетіндердің
легі таусылар емес. Қазіргі уақыттта қазақ қауымы осы
Қалмаққырғанда құрбандық шалып, ата-бабаларының ру-
хына бағыштап ас беруді дәстүрге айналдырған.