Стр. 575 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

575
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 53. Историческая местность Калмаккырг н
Қалмаққырған жері белгіленген ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы карта
Карта второй половины XIX века, на которой обозначена местность Калмаккырган
территории Бетпакдалы. Один из них находился в 50–60 км
к северо-западу от долины реки Сарысу, на северном берегу
реки Белеуитты. Три других караула были расположены на
противоположной, восточной, стороне этой «пограничной»
реки в местностях Калмаккорган, Калмак и Калмактау, где
до сих пор сохранилось немало джунгарских кладбищ.
Самым передовым из всех этих караулов был стаци-
онарный пункт, размещавшийся возле невысокой горы в
месте слияния речки Карагайлы (Дусен) с рекой Белеуитты,
которое позднее получило название Калмак-Чингара, а с
конца прошлого века было переименовано в Калмактепе. С
вершины горы, обустроенной джунгарами как наблюдатель-
ный пункт, на большое расстояние обозревается местность
раттар мұндай бекіністі – шибэ , ал Орта жүз бен Ұлы жүз
қазақтары қамал деп атады.
Жоңғарлар күзет әскерін орналастырғанда өткен
дәуірден сақталып келе жатқан құрылымды пайдаланды,
ал стратегиялық маңызды жерлерге жаңа қамалдар салды.
Ойраттар мұндай әскери-қорғаныс қамалдарды Жоңғар
хандығының шекарасына ғана емес, сонымен қатар өз ру-
лары мен тайпаларының арасына да қойды.
Жоңғар қамалдары туралы Қабанбай батырдың
(1691/1703–1780/1781), Жәнібектің (1751 ж. қайтыс болған),
Есмәмбеттің және Орта жүз бен Ұлы жүздің бір бөлігінің
болашақ ханы Абылайдың (1711–1780) ерліктеріне арналған
қазақтардың көптеген тарихи аңыздарында кездеседі.