Стр. 31 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

31
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай
Оба өзенінің орта ағысы
Среднее течение реки Уба
лас сібір самырсыны, шырша мен балқарағай (сібір қарағайы)
өте көп өседі. Маралдардың шаңырақтай мүйіздерін ғана емес,
аттылы кісінің бойын жасыратын шалғыны таңғалдырарлық.
Кенді Алтайдағы ерекше жер — Иванов және Үлбі
қыраттарын жалғастыратын Қара түйін (Қара иін). Ол жер
күшінің әсерінен екі жарым мың метр биіктікке көтеріліп, сол
қалпында алып кристаллға айналып қатып қалған. Бұл биік
қырат етегінің солтүстік-батыс жағындағы терең аңғар түбінде
қос айнадай жарқырап жатқан Жоғарғы және Төменгі Тұрғысын
көлдері бұл өңірдің бітімін ерекше көрсетеді.
Аталған көлдерден күміс тамырдай бүлкілдеп Үлкен
Тұрғысын өзені ағып шығады. Жоғарғы суайрығында ол жылт-
жылт еткен бұлақтай көрінеді. Бірақ аңғар түбіне қарай екпіндей
аққан ол күрт құлама бұрылыстан кейін, тез-ақ көзден таса бо-
лады. Одан ары қарай өзіне көптеген бұлақтар мен арықтарды
қосып алып, Кіші Тұрғысынға барып қосылғанға дейін
80 км ағады. Ол да осы иінді шығыс жақтан айналып ағады.
к долинам рек Иртыш, Ульба и Уба и используемые под посе-
вы, сенокосы и пастбища. Водоразделы хребтов острые, из-
вилистые. Хребты создают заслон облакам, плывущим с запа-
да. А у Черного узла (Ивановский хребет) выпадает рекорд-
ное количество осадков для данной широты – до 2500 мм в
год. Здесь же находится и самое грозовое место.
Между хребтов проходят значительные по широте и про-
тяженности долины – Ульбинская, Риддерская, Зыряновская.
Вдоль рек, по долинам разбросаны были старинные
села. Народ здесь с виду суровый, но с добрыми и отважными
сердцами: веками промышляли зверя пушного, шишку кед-
ровую били, руду маяли... В каждом отдаленном селе свято со
времен петровских «блюдили» обычаи старины.
Горные склоны покрыты тайгой. На высоте в двести ме-
тров над уровнем моря тайгу сменяют горные тундры и рос-
сыпи, еще выше восседают, словно на тронах, в снегах горные
пики. Главенствуют в тайге пихта сибирская, ель и кедр (сосна
Волчиха ауылы төңірегіндегі жапырақты және қылқан жапырақты орман көрінісі
Мозаика хвойных и лиственных лесов в окрестностях села Волчиха