116
на территорию ханской ставки и разрушили ламаистский
храм. Семь лет спустя ушел из жизни и сам хозяин бывшего
храма – Галдан-Бошохту-хан. Затем его преемник Цэван-
Рабдан (1697–1727) перенес ханскую ставку из Приирты-
шья в верховья долины Или, что привело к окончательно-
му запустению Бошохту-хан-хита.
В середине 50-х гг. ХІХ в. исследователь Н. А. Абра-
мов обнаружил руины Галдан-Бошохту-хан-хита в север-
ной части Зайсанской впадины, приняв их за развалины
джунгарской крепости. Лишь 80 лет спустя С. С. Черни-
ков подробно описал внешний вид и размеры поселения,
идентифицировав его с укрепленным ламаистским мона-
стырем и кочевой ставкой верховного правителя ойратов
Галдана-Бошохту-хана (1676–1697). Научные исследова-
ния на этом памятнике возобновлены в 2008 г. под руко-
бейнелерін қоймақ болған» Қалдан Бошоқты ханнан кек
қайтаруға әзірленді. Ұзаққа созылған ойрат-цин соғысын
және Қалдан Бошоқтының Ертіс маңындағы қонысында
көптен бері болмағанын пайдаланған қазақ жасақтары
1689 ж. хан ордасына шабуыл жасап, лама бұтханасын
талқандады. Жеті жыл өткеннен кейін бұрынғы бұтхананың
иесі Қалдан Бошоқты ханда дүниеден өтті. Оның ізбасары
Сыбан Рабдан (1697–1727) хан ордасын Ертіс маңынан
Іле өзенінің бас жағына ауыстырған соң Бошоқты-кит
біржола құлдырады.
ХІХ ғ. 50-ші жж. аяғында Зайсан ойпатының солтүстік
бөлігінде Қалдан Бошоқты-киттің қираған орнын көрген
зерттеуші Н. А. Абрамов оны Жоңғар қорғанының құлаған ор-
ны деп ойлады. Арада 80 жыл өткеннен кейін ғана С. С. Чер-
ников бұл жердің сырт көрінісі мен көлемін толығымен
Қалжыр өзені аңғарындағы Бошоқты-хан-хиттың қираған орындары. XVII ғасырдың соңғы ширегі.
Оңтүстіктен түсірілген көрініс. Шығыс Қазақстан
Развалины Бошохту-хан-хита в долине реки Кальжир. Последняя четверть XVII века. Вид с юга. Восточный Казахстан
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
8. Тибет Будда дінінің ескерткіштері