680
Жетіасар шатқалының картасы
Карта урочища Джеты-Асар
шатқалында барлығы жүзден астам қабір қазылып, сирек
ұшырасатын археологиялық және антропологиялық коллек-
циялар жиналды.
Зираттарда ең көп кездескен материал – қыш болды.
Жетіасар ыдыстары, егер жекелегенформалар мен өрнектерді
есепке алмағанда, көптеген жүзжылдықтар ішінде өзіне тән
ерекшелігін өзгертпеді десе де болады. Құмыралардың негізгі
тұрқы әдетте шар тәрізді болып келеді. Ұзын түзу мойнына
көбіне көлденең сызықтар, батырып түсірілген сызықтар
немесе бұдырлар жасалынды. Ыдыстың үстіңгі ернеуінде
симметриялы қос шүмекшесі болды. Кейде олардың мойын
тұсына жоғарғы жағы шығыңқы екі тұтқа тігінен бекітілді.
Жетіасар қыш ыдыстарына тән сипат – жапсырма
түріндегі өрнектер мәдениеттің барлық кезеңіндегі ыдыс-
тарда болды. Геометриялық тәсілмен сызылған немесе ба-
тырып түсірілген сызықтар кейін әдемі өсімдік өрнектермен
кирпичными склепами. Остальные курганы имели грунтовые
захоронения. Всего в урочище Джеты-Асар раскопано более
тысячи погребений, что дало возможность собрать уникаль-
ные археологические и антропологические коллекции.
Наиболее массовым материалом в могилах была ке-
рамика. Джетыасарские сосуды в силу своего своеобразия
почти не менялись на протяжении многих столетий, если
не учитывать отдельных нюансов формы и орнамента. У
кувшинов обычно шаровидное тулово. На высоком прямом
горле – часто прочерченные, прорезанные или рифленые
горизонтальные линии. На краю сосуда – симметрично рас-
положенные небольшие парные сливы. Иногда на крутых
плечиках кувшинов прикреплены две вертикальные ручки
с выступами в верхней части.
Характерный для джетыасарских сосудов налепной
орнамент в виде налепов-валиков отмечен на сосудах всех
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
10. Жетіас р шатқалының ескерткіштері