Стр. 307 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

307
Кәдімгі дала ландшафтысы мен солтүстік (бореалды) қарағайлы орманның шектесуі
Соприкосновение типичного степного ландшафта с северным (бореальным) сосновым бором
ет прострел, образующий сплошной ковер желтых и фиоле-
товых цветков различных оттенков. В мае здесь же красуется
тюльпан Шренка. В начале лета колосится ковыль перистый.
Он придает степи серебристый окрас. Пять растений Наур-
зума внесены в Красную книгу Казахстана – тюльпан Шрен-
ка, береза киргизская, росянка круглолистная и др.
Как и в растительном мире, здесь обитают представи-
тели южной и бореальной фауны. Обыкновенный крупный
еж и его мелкий сородич – ушастый еж, зайцы – лесной беляк
и степной русак. Белка-телеутка соседствует с тушканчиком-
емуранчиком, а таежная утка гоголь – с пеганкой, уткой степ-
ной. На лесных опушках токуют тетерева. Основу фауны мле-
копитающих составляют грызуны – мыши, хомяки, суслики и
степной сурок байбак. Из хищников следует отметить ласку,
горностая, хорька, барсука, корсака, лису и вездесущего вол-
ка. Самыми крупными животными здесь являются лось, ко-
суля (елик) и кабан. В степях заповедника встречается сай-
га. В конце прошлого века в Наурзуме появилась рысь, лес-
ная куница и енотовидная собака.
жасылды көктемде дала өсімдіктері қаптап шығады. Мұнда
әртүрлі реңкті сары және күлгін гүлдер жерді тұтас жауып
кетеді. Мамырда мұнда Шренк қызғалдағы алаулап ашылады.
Жаз басында бұлғақтайтын ақселеу үкісі далаға күміс тәрізді
түс береді. Наурызымның бес өсімдігі – Шренк қызғалдағы,
қырғыз қайыңы, жұмыр жапырақты шықшөп және т. б.
Қазақстанның Қызыл кітабына енген.
Өсімдіктер әлеміндегі сияқты, мұнда оңтүстік жануар-
лары да бар. Ақтиін тышқанмен (емуран), қоян ақ қоянмен
және далалық ор қоянмен, кәдімгі ірі кірпі оның туысы –
құлақты кірпімен, ал тайгалық көк ала үйрек дала үйрегімен
аралас тұрады. Орман жиектерінде құр мекендейді. Негізгі
сүтқоректілер фаунасын кемірушілер – тышқан, аламан,
саршұнақ, дала суыры байбақ құрайды. Жыртқыштардан
аққалақ, ақкіс, күзен, борсық, қарсақ, түлкі және қасқырды
атап айтуға болады. Мұндағы ең ірі жануарлар бұлан, елік
және қабан. Қорық далаларында ақбөкен кездеседі. Өткен
ғасырдың аяғында Наурызымда сілеусін, орман сусары және
жанат тәрізді аңдар пайда болды.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
26. Наурзумский природный заповедник