Стр. 305 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

305
Батып бара жатқан күн сәулесіне шомған шоқы
Рельеф пестроцветного останца в лучах закатного солнца
Наурызымның көл-далалы ландшафты
Озерно-степной ландшафт Наурзума
разованы древними морозобойными трещинами, которые
могли возникнуть лишь в условиях вечной мерзлоты. По-
этому они надежные ее свидетельства.
В середине плато размещается Тургайская ложбина,
которая протягивается с севера на юг примерно на 650 км.
В ней размещаются многочисленные озера и небольшие реч-
ки. В северной части ложбины течет река Убаган, впадающая
в соленое озеро Кусмурын (Кушмурун). Ныне оно здесь самое
крупное. Его длина 60 км, площадь порядка 450 км2. На бере-
Үстірттің ортасында солтүстіктен оңтүстікке қарай ша-
мамен 650 км-ге созылатын Торғай жырасы орын тепкен. Он-
да көптеген көлдер мен шағын-шағын өзендер бар. Жыраның
солтүстігінде Құсмұрын тұзды көліне барып құятын Обаған
өзені бар. Қазір ол осындағы ең алкен көл. Ұзындығы 60 км, ау-
даны 450 км2 бұл көл жағасында атақты қазақ географы, этно-
граф, саяхатшыШоқан Уәлиханов туған. Торғай жырасының
оңтүстік бөлігінде ірі көлдер шоғыры Сарықопа жүйесі болып
табылады. Басқа көлдер тобы тікелей Наурызым қорығында
жатыр.
Наурызым қорығы құмды алапқа жерсінген қарағай
орманымен танымал. Наурызым қарағайлы орманының ау-
даны 16 мың га. Мұнда қарағай тоғайы дала өсімдіктері мен
қайың және көктеректермен алмасып отырады.
Қорықтың климаты континенталды. Ауаның орта-
ша жылдық температурасы қазіргі кезде 30 С шамасын-
да. Ауаның ең төменгі температурасы – минус 530 С. Ең
жоғарысы 43 0 С-ға жетеді. Қатал қыста жер қабаты екі мет-
рден астам тереңдікке дейін қатады. Қарашаның аяғынан
бастап қар тұрақтап жатып, наурыздың аяғында ериді.
Қыста қар аз болады.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
26. Наурзумский природный заповедник