Стр. 403 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

403
Суы таяз Теңіз көлі – Қазақстанның дала «теңізі»
Огромное мелководное озеро Тенгиз – степное «море» Казахстана
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 36. Коргалжинский природный заповедник
распалось на многочисленные плесы и мелкие озера. Наибо-
лее крупные из них – Султанкельды, Есей (Исей), Кокай, Жа-
манколь, Асаубалык (Асубалык). Через систему озер проходят
воды реки Нуры. Поэтому большая часть озер пресная. На
протяжении последних 250 лет озеро Коргалжын временами
становилось единым водным бассейном, временами распада-
лось на группу озер. В последние 60 лет оно не является еди-
ным. Нура, как правило, несет свои воды круглый год. Другие
незначительные реки пересыхают летом.
Тенгиз и система озер Коргалжын расположены в ос-
новном на абсолютных высотах 305–308 м. При повышении
уровня воды до 318–320 м озера сольются в единое водное
пространство.
Климат заповедника континентальный. Средние годо-
вые температуры воздуха около 1,50 С, но в наши дни в связи
с потеплением климата они порядка 20 С. Средние температу-
ры января – минус 18 0 С, июля – около 210 С. Среднее годовое
өзені ағып өтеді. Сол себепті көлдердің басым бөлігі тұщы.
Соңғы 250 жыл ішінде Қорғалжын біртіндеп бірыңғай су
айдындарына және көл топтарына бөлінді. Соңғы 60 жыл
ішінде ол бірыңғай болудан қалды. Нұра өзені жыл бойы
құяды. Басқа суы аз өзендер жазда тартылып қалады.
Теңіз бенҚорғалжын көлдері жүйесі негізінен 305–308 м
жоғары биіктікте орналасқан. Су деңгейі 318–320 м-ге дейін
көтерілген кезде көлдер бірыңғай су кеңістігіне құйылады.
Қорық климаты континентальды. Ауаның орташа
жылдық температурасы – 1,50 С, бірақ климаттың жыли бас-
тауына байланысты 20 С болды. Қаңтардың орташа темпе-
ратурасы – минус 18 0 С, шілдеде – 210 С. Орташа жылдық
атмосфералық жауын-шашын мөлшері 250-ден 300 мм
аралығында ауытқып тұрады. Ең жауын-шашынды ай – ма-
мыр. Әсіресе жазда күн күркіреп, селдетіп жаңбыр жауатыны
бар. Күзде жаңбыр аз жауады, жауа қалса, ақ жауын болады.
Жел көбіне батыс пен оңтүстік-батыстан соғады. Ол әсіресе