267
Шу-Іле таулары. Ойсу және Ащысу өзендерінің қосылар тұстағы ұсақ шоқылар
Чу-Илийские горы. Вид мелкосопочника при слиянии рек Ойсу и Ащису
ных миграций и в течение многих веков служил различным
народам в качестве трансграничного транспортного пути.
Он позволял проникнуть в обширные предгорья Северного
Тянь-Шаня и далее на восток в Восточный Туркестан, Джун-
гарию и Китай. Именно поэтому транзитные караванные
пути вокруг Чу-Илийских гор с давних пор одновременно
являлись и маршрутами путешествий для многих поколений
исследователей Центральной Азии.
За пределами Чу-Илийских гор с запада простирают-
ся бескрайние равнины Бетпакдалы и широкая долина реки
Чу. Здесь пролегали кочевые маршруты и караванные до-
роги в Сарыарку, Мугоджары и дальше на запад континента.
По долине Чу в южном и западном направлениях торговые
караваны передвигались в страны Средней Азии.
Тысячелетиями этот путь служил для миграций жи-
вотных и птиц, что на ранних этапах становления челове-
чества во многом предопределяло пути движения первобыт-
ных гоминид. Об этом сегодня наглядно свидетельствуют
стоянки каменного века, расположенные на отдельных
участках Чу-Илийского региона.
бағыттары көп ретте өзінің орны жағынан Шу және Іле
өзендерінің айырықтарында орналасқан аласа таулардың
қиылысқан жерлеріндегі мүмкіндігі шектеулі тұрақты
транзиттік жолдардың орналасуымен сәйкес келіп жатқанын
растайды.
Шу-Іле таулары солтүстік-батыс бағытқа қарай со-
зылып жатқан, кең тауаралық ойпаттарға бөлшектенген
қыраттар жүйесі. Бұл таулардың шығыс шеті Жартас таула-
рымен шектеледі. Батыста одан бөлшектенген қатар жатқан
екі қырат – екеуінің арасындағы жазықпен бөлінген Таңбалы
мен Сиректас жатыр. Сиректастан батысқа қарай Аңырақай
тау қыраты мен шағындау ғана шынтас тауы орналасқан Шу-
Іле тауларының негізгі бөлігінің солтүстік-батыс жақ шетін
Хантау қыраты, оңтүстік шетін Жартас тауы мен Құлжабасы
қыраты (Отар станциясы ауданы) алып жатыр, одан батысқа
таман Досығұл, Көкбастау және Дәрмен аласа тау сілемдері
орналасқан. Шу-Іле тауларының орталық бөлігінде Жезтөбе
тауы тұр. Бұл тау жүйесіндегі ең биік қыраттар: Аңырақай –
1183 м, Құлжабасы (Қушоқы тау) – 1178 м, Хантау – 1024 м; Сұң-
қар – 1042 м. Барлық таулы аудандарға тән типтік белгі – тік
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай
75. Чу-Илийские горы