Стр. 274 - ТОМ2

274
Ителгі
Сокол-балобан
Кекілік
Кеклик
Сипаттап айтылғандардан басқа Шу-Іле өңірінде
құрғақ жазықтар жүйесі көп кездеседі. Аңырақай
тауының солтүстік-шығыс шетіндегі жазықтар ерек-
ше морфологиялық сипаттарымен ерекшеленеді. Мұнда
қопалы және Сарыбұлақ өзен аңғарлары таудан шыққаннан
кейін тереңдігі 20–30 м асастын тік каньондар жасаған. Осы
жер аумағында өзендер таудан бастап кез келген көліктің
жүруіне қиындық келтіретін 20 км астам қашықтыққа тар
әрі терең шатқалдарды бойлай ағады. Арналардағы аңғар
беткейлерін тіпті тікбұрышты тік жартас десе де болады.
Адамдардың көптеген ұрпағының өмір сүру ортасы
ең жас геологиялық түзілімдер – төрттік шөгінділер болып
табылады. Ауылдар мен қалалар, жайылымдар мен егістік
алқаптар төрттік шөгіндінің үстіне орналасқан.
Жер бедерінің қалыптасуы тектоникалық үдеріс-
тердің пайда болуымен байланысты, бұл үдерістің нәти-
жесінде жердің беткі қабаты жарылып бүлінеді және жердің
жоғары көтерілуі немесе төмен басылуы іске асады. Ең
тельством человека полупустынные ландшафты, редкие рас-
тения и уникальный животный мир Чу-Илийского региона
представляют большой интерес для любителей девственной
природы ландшафтных зон аридной части Евразии.
В Чу-Илийских горах до сих пор сохранился богатый
животный мир. Здесь обитают сокол балобан, орлы, кеклики,
саджи и многочисленные полевые птицы. Из крупных млеко-
питающих встречаются архары, волки, лисы, корсаки, заяц-
песчаник и многочисленные мелкие грызуны. Среди насе-
комых распространены скорпионы, каракурты, фаланги и т.
п. Многообразие видов и естественные повадки обитающих
здесь млекопитающих, насекомых и птиц предоставляют
благоприятные возможности для удовлетворения любозна-
тельности современных натуралистов.
Чу-Илийские горы представляют собой периферию
Северного Тянь-Шаня. Одной из наиболее ярких черт
геоморфологического строения Чу-Илийской глыбовой
зоны является широкое распространение фрагментов
древнего мезозойского пенеплена, возраст которого более 100
мил-лионов лет. Помимо низкогорного и мелкосопочного
рельефа здесь широко распространены равнины, речные
долины с комплексами террас. В районе присутствуют три
формы рельефа: горы, холмы, равнины.
Кроме горного и мелкосопочного рельефа здесь
распространены равнины. Наиболее древние из них
расположены в северной части региона. Это – равнина
Акдала. Поверхность ее лежит на абсолютных отметках
450–525 м и слегка наклонена на юго-запад. Наклонная
линия равнины образовалась по периферии низкогорий,
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
75. Шу-Iле улары