Стр. 593 - ТОМ2

593
Птиц здесь насчитывается около 80 видов. В Красной
книге числятся: сокол-балобан, беркут, стервятник, орел-кар-
лик, змееяд и бородач. Встречаются сипы, грифы и пустельга.
Для райской мухоловки заповедник – северный предел рас-
пространения. На каменистых склонах обитает кеклик, или
каменная куропатка. В тугаях и по берегам рек встречается
иволга, черный дрозд и горная трясогузка.
Обитают в Каратау пять видов пресмыкающихся – щи-
томордник, желтопузик, разноцветный полоз, линейчатая
ящурка и серый геккон. Из амфибий повсюду многочисленна
зеленая жаба, но озерная лягушка редка.
Насекомых – разнообразие. Из них 18 видов занесены
в Красную книгу. Это в основном стрекозы, богомолы и жуки.
Ныне заповедник испытывает сильнейший антропо-
генный пресс. Особенно отрицательное воздействие на него
оказывает неумеренный выпас скота, браконьерство, поруб-
ки деревьев и кустарников. Срочно необходимо расширить
территорию заповедника и усилить его охрану.
Мұнда 80-дей құстың түрі бар. Қызыл кітапқа
кіргендері: сұңқар, бүркіт, тазқара, қортық бүркіт, жылан
жегіш және сақалтай. Күшіген және күйкентай кездеседі.
Жұмақ шыбыншы торғай үшін қорық – тараудың солтүстік
шегі болып келеді. Тасты беткейлерде кекілік пен тасты құр
мекен етеді. Тоғайлар мен өзен бойларында мысықторғай,
қара сайрауық және таулы наурызек кездеседі.
Қаратауда бауырымен жорғалаушылардың бес
түрі – қалқантұмсық, сары бауыр кесіртке, сары бауыр,
қара шұбар жылан, сызықты аусыл, сұр геккон мекен етеді.
Қосмекенділерден (амфибиялардан) жасыл құрбақа барлық
жерде бар, бірақ көлбақа сирек кездеседі.
Жәндіктердің неше түрі бар. Олардың 18 түрі Қызыл
кітапқа енгізілген. Олар: негізінде, инелік, дәуіт және қоңыз.
Бүгінде қорық күтімсіздіктен қатты зардап шегуде.
Әсіресе онда бей-берекет мал жаю, браконьерлік, ағаштар
мен бұталарды беталды кесу кері әсерін тигізіп жатыр. Тез
арада қорқықтың аумағын кеңейтіп, күзетті күшейту қажет.
Қаратал. Алдыңғы көріністе жабайы жуа
Старая ива – каратал. На переднем плане дикий лук
Жабайы жуаға қонған жегілер
Цикады на стебле дикого лука
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 101. Каратауский природный заповедник