597
Баба ата қалашығының екінші құрылыс белдеуінен табылған VIII–IX ғасырларғажататын қала-бекіністің графикалық жаңғыртпасы
Графическая реконструкция города-крепости VIII–IX веков, обнаруженного во втором строительном горизонте городища Баба-ата
месте цитадели еще до прихода сюда арабских отрядов во
главе с Искак-бабом располагалось сооружение, обнесенное
стеной. Археологами было вскрыто уникальное по сохран-
ности и по архитектуре здание. Это было монументальное
строение подквадратных очертаний высотой 6 м, сложенное
из сырцовых кирпичей. В его центральном помещении был
выявлен сохранившийся слой чистой золы, следы колодца
и расположенные анфиладой три помещения. Не обнару-
жено никаких элементов фортификации, кухонного очага,
керамики и других предметов быта, что говорит о культовом
характере здания. Памятник был датирован исследователя-
ми VІІ–VІІІ вв. Примечательно, что в рыхлом грунте ниже
основания цитадели был обнаружен человеческий череп с
рисунком в виде трапеции. Находка эта напоминает обычаи
буддистов зарывать в землю целый череп, чтобы обеспечить
благоденствие страны и народа. Возможно, среди населения
Баба-аты в доисламский период имелись и буддисты.
Ысқақ баб бастаған араб жасақтары келгенге дейін айна-
ласы қабырғамен қоршалған құрылыс ғимарат болғанын
анықтады. Археологтар сәулеткерлік жағынан да, сақталуы
жағынан да бірегей ғимарат ашты. Бұл шикі кірпіштен
тұрғызылған биіктігі 6 м жоспарда төртбұрышты сәулетті
құрылыс еді. Орталық бөлмесінен сақталған таза күл қабаты
мен құдық орны және екінші қабатта бір тізбекте орналасқан
үш бөлме бары анықталды. Фортификация элементтері, ошақ
орындары, ыдыс-аяқ пен басқа да тұрмыстық заттардың бол-
мауы мұның діни құрылыс екендігін білдіреді. Зерттеушілер
ескерткішті VII–VIII ғғ. жатқызды. Қамалдың іргесінен төмен
жатқан аморфты топырақтан трапеция түріндегі сурет
салынған адамның бас сүйегінің табылуы ескеретін жағдай.
Бұл табылым буддистердің ел мен халқына береке шақыру
мақсатында адамның бас сүйегін жерге көміп тастау салтына
ұқсас келеді. Баба ата қаласының тұрғындары арасында ис-
лам дәуіріне дейін буддистер де болуы мүмкін.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай
102. Комплекс Баба-ата