Стр. 584 - ТОМ2

584
Қырық қыз қамалындағы Қызыл ата қорымы.
XVI–XVII ғасырлар. 1989 жылғы фотосурет
Могильник Кызыл-Ата у крепости Кырк-Кыз. XVI–XVIII века.
Фотография 1989 года
Қызыл ата қорымы. XVIIІ ғасырдағы құлпытас.
1989 жылғы фотосурет және сурет
Могильник Кызыл-Ата. Надгробный камень XVIII века.
Фотография и прорисовка 1989 года
Қызыл ата қорымы. XVI–XVII ғасырлардағы бейіттердің бірі.
1989 жылғы фотосурет
Могильник Кызыл-Ата. Одна из могил XVI–XVII веков.
Фотография 1989 года
– коныратов и некоторые другие. Судя по тамгам, среди по-
гребенных здесь – представители племен и родов всех трех
казахских жузов.
На одном из кулпытасов с тамгой рода каракерей име-
ется краткая эпитафия. Надпись гласит, что здесь был похо-
ронен «Сыздык, сын Кокея (?) из рода каракерей». По палео-
графическим признакам эпитафия начертана в XVII–XVIII вв.
В могильнике обнаружены разные виды захоронений.
Все они относятся ко времени Казахского ханства. Таким об-
разом, по предварительным данным, несмотря на разнотип-
ность погребальных сооружений и архаичность некоторых
намогильных устройств (каменные ограды и ящики), все клад-
бище Кырк-Кыз может быть датировано временем функцио-
нирования крепостей.
ескерткіштерге құлпытастар қойылған. Бір жердегі тас
қоршаудың ішінде таңбалы екі құлпытас тұр, ал екіншісінде
үйілген топырақ үстінде де екеу, бірақ таңбасыз. Бұл
қосақтап жерленген қабір болуы мүмкін.
Бұл қорымдағы көптеген құлпытастардың тек отызы-
нан ғана таңба түріндегі белгі табылды. Олардың көпшілігі
қазақтың Орта жүз найман тайпасының қаракерей руының
таңбасы «Т» түріндегі белгіге жатады. Мұндай таңба сондай-
ақ Кіші жүздің жетіру тайпасының ірі руы жағалбайлыда
да бар. Қаракерей мен жағалбайлы таңбаларынан басқа
дулаттардың – «дөңгелек», шапыраштының – «тұмар»,
қоңыраттардың – «босаға» және бірнеше бірлі-жарым
басқа да таңбалар кездеседі. Таңбаларға қарағанда,
жерленгендердің арасында қазақтың үш жүзінің барлық
тайпалары мен руларының өкілдері болған.
Қаракерейдің таңбасы бар бір құлпытаста қыс­қаша
эпитафия жазылған. Оған «бұл жерде жерленген Көкей ұлы
Сыздық, қаракерей руынан» деп жазылған. Палеографиялық
белгілері бойынша эпитафия XVII–XVIII ғғ. жатады.
Қорымда әртүрлі жерлеу үлгілері табылған. Олардың
барлығы Қазақ хандығы кезеңіне жатады. Сонымен, алдын
ала алынған деректер бойынша, жерлеу құрылыстарының
алан түрлілігі мен көнелілігіне қарамастан, кейбір мо-
ла үстіндегі тас қоршаулар мен сандықтастар, барлық
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
00. Қара ау тас қамалдары