Стр. 138 - ТОМ3

Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
127. Тоқсанбай қонысы
Тұрғын жайдың орталық бөлігінде лаймен сыланған
екі қабатты ашық ошақтар болған. Төбесі ағашпен жабылып,
үстіне топырақ пен күл төгілген сырғауылдар тасталған.
Тұрғынжайдың батыс қабырғасында арнайы қуыс бар. Бұл
да құрбандыққа мал шалатын жерге ұқсайды.
Тоқсанбайдан жиналған керамикалық коллек-
цияда мыңнан астам ыдыс сынықтар бар. Керамикалық
ыдыстардың пішіні, гүл күлтелері мен өрнектері алу-
ан түрлі. Тастан жасалған бұйымдар, әсіресе найза мен
жебе ұштары, бұрғы, шот балта, қырғыш секілді тағы басқа
шақпақұ тастар аз. Беті тегіс, бір жағы сүйірленіп, қойдың
басы секілді көрінетін сопақша тас үккіш айрықша көрінеді.
Қойдың басы бейнеленген діни сипаттағы мұндай заттар
Еуразияның басқа жерлерінен де табылғаны белгілі.
Қоныс орнында металл өндірісінің ізі байқалады.
Мұнда екі жүзді пышақтар мен күрек тәрізді пышақтар, ме-
талл біздер мен әшекейлер, соның ішінде дөңгелек сым
Кер амиче с ка я ко л лекци я, со бр а нна я в Токс а нб ае ,
насчитывае т более тысячи фрагментов. Форма, моде лиров-
ка венчиков, орнаментальный декор керамической пос уды
чрезвычайно разнообразны. Каменных находок, в том чис-
ле кремневых изделий меньше. Это наконечники дротиков
и стрел, сверла, тесла, скребки на пластинах и т. д. Вызы-
вае т интерес каменна я терка с зашлифованной поверхно-
стью. Она овальной формы. Одна из торцовых граней ее су-
жена и оформлена в виде головы барана. Подобные предме-
ты культовог о характера со скульпт у рным изображением
головы барана известны на территории Евразии.
На поселении выделен у часток, где было сосредото-
чено ме та л л у рг ичес ко е пр оизводс тво. Ос нову кол лекции
изг о тов ленных здесь ме та л лических изде лий сос тав л яют
три плоских двулезвийных ножа, ножи с лопаточковидным
лезвием и подова льным ос трием. Среди находок имеются
ме та ллические шилья и у крашения, в том чис ле де тский
138
Қыш ыдыс сынықтары. Ерте қола дәуірі
Фрагменты керамических сосудов. Эпоха ранней бронзы