176
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
68. Іле Ала уы
де кесілген биіктікте Панфиловшы батырлар шыңының
жоғарғы жағы үшкірленіп келген, Игілі Тұйықсу биіктігі
бірнеше ерекше оқ сияқты үшкір шың. Бұл жерлер бұрыннан
альпинистер арасында кеңінен танымал.
Іле Алатауынның орталық бөлігінде ауданы 850 000 га
көп ерекше қорғалатын табиғи жердің бірнеше тобы бар. Оның
кіндігі Алматы мемлекеттік табиғи қорығы, орталығы Талғар
қаласындағы үй-жай (усадьба) болып табылады. Ол 1931 ж. Кіші
Алматы өзені маңындағы шағын жерде (15 000 га) құрылды.
Қазіргі жерінде қорық 1964 ж. бері жұмыс істейді, Талғар
өзенінің Оң, Орта және Сол жақ алабы мен Есік өзенінің
жоғарғы алқабындағы ауданы 72 000 га жерді алып жатыр.
Қорықтың бұл үлкейтілген ауданы да солтүстік Тянь-
Шаньның биологиялық және тарихи кешендерінің бәрін
сақтауға жеткіліксіз. Оның сыртында Үлкен және Кіші Ал-
маты өзендері, Түрген өзендері аңғарындағы Тянь-шань
шыршасының бірегей орман сілемі, сонымен қатар жабайы
и твердых. Она вся трепетала, дышала запахами неизвестных
растений и, загадочная и манящая, все звала на высоту гео-
графов мира».
Заилийский Алатау, простираясь в широтном направ-
лении почти на 250 км, разделяется на три части – запад-
ную, центральную и восточную. Западная часть, начинаясь
от перевала Кастек, включает несколько мелких, постепенно
понижающихся хребтов – Кастекский, Сууктобе, Жетыжол
и Кендыктас. Восточная – небольшие параллельно распо-
ложенные горы Согеты, Богуты и Торайгыр – замыкается
каньоном реки Шарын. Самая высокая и величественная
центральная часть хребта – Талгарский горный узел. Он за-
метен издали скоплением мощных вершин, центром кото-
рых является пик Талгар (4979 м над уровнем моря). Более
20 вершин этого узла превышают отметку в 4000 м. Каждая
из них оригинальна, выделяется причудливыми очертания-
ми или необычным строением: форму пирамиды имеет пик
Талғар шыңы
Пик Талгар