Стр. 566 - ТОМ2

566
қамал ұзақ уақыт берілмеді. Саурандағы өмір XVIII ғ. ортасы-
на дейін жалғасты, ал одан кейін қала «Түркістан төңірегіндегі
ұсақ қоныстардың біріне айналды».
Сауранға жүз жылдан астам уақыттан бері ар­хео­
логиялық зерттеу жүргізіліп келеді. Ол жөнінде П. И. Лерхтың
шығармаларында, П. И. Пашиноның жолжазбаларында,
А. И. Федченконың есебінде аталып өтеді. Олардың бәрі қалашық
орны мен оның қабырғалары жақсы сақталғандығы, медресе
үйінділері жөніндежазады. Алғашқыархеологиялық зерттеулерді
өткен ғасырдың 40-шы жж. соңында А. Н. Бернштам басқарған
Оңтүстік Қазақстан археологиялық экспедициясы жүргізді.
Алайда Сауранның өмірбаяны XIII–XVIII ғғ. көп ертерек
басталады. Оны Қазақ КСР ҒА Ш. Уәлиханов атындағы тарих,
археология және этнография институтының ескерткіштер
жинағының археологиялық экспедициясы анықтаған. Оның
қатысушылары қазіргі Қаратөбе қалашығының орнынан
шығысқа қарай үш шақырым жерде бастапқыда Сауранның
На городище собрана богатая коллекция обломков полив-
ных чаш с характерной для XI–XII вв. прозрачной поливой
поверх белого ангоба и росписью зелеными, красными и
коричневыми красками. В западной части рабада отмече-
ны следы керамического производства – остатки кирпичей,
шлаки, бракованная продукция.
Топография городища характерна для городов раз-
витого средневековья. В ней различаются цитадель, шахри-
стан и рабад. Но наиболее веским аргументом того, что здесь
находился Сауран, являются остатки нескольких рядов стен
вокруг рабада. Безусловно, это остатки тех самых семи рядов
стен, о которых писал географ Макдиси. Таким образом, Сау-
ран VI–XII вв. располагался на месте городища Каратобе, а
Сауран XIII–XVIII вв. был перенесен на место сегодняшнего,
одноименного с ним памятника.
Исследования последних лет и дешифровка аэро-
фотоснимков городища Сауран дают возможность охарак-
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
99. Сауран кешені