Стр. 649 - ТОМ2

649
Генерал Черняевтің Ақмешітке кіруі. ХІХ ғасырдың
екінші жартысындағы сурет
Въезд генерала Черняева в Акмечеть.
Рисунок второй половины XIX века
Перовск бекінісі комендантының үйі. ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы сурет
Дом коменданта Перовской крепости. Рисунок второй половины XIX века
районным центром, с 1938 г. он является областным цен-
тром.
В предвоенные годы и во время Великой Отечествен-
ной войны численность населения Кызылорды и области
значительно возросла за счет депортированных из Дальнего
Востока, Прибалтики, Северного Кавказа и эвакуированных
из европейской части СССР.
После войны начали работать комбинат зерновых
культур, обувная фабрика, целлюлозно-картонный завод,
мясокомбинат, фабрика нетканых материалов. Завод «Кы-
зылордарисмаш» был введен в строй в 1974 г.
В настоящее время в городе функционирует ряд учеб-
ных заведений, которые готовят высококвалифицированных
специалистов. Основные промышленные предприятия горо-
көшпелілерінің шабуылынан қорғайтын, сонымен қатар
сауда керуендерінен баж салығын жинайтын орталыққа ай-
налды. 1852 ж. Ақмешітті генерал-майор И. Ф. Бларамберг бы-
лай деп сипаттайды: «…екі қатар қорғанды үлкен бекініс. Сулы
ормен қоршалған, жан-жағы 100 сажынды қамтиды. Сырт
қабырғасы биіктігі 9–10 футтан тұратын саман кірпіштен
немесе саздан салынған. Оның ішкі қабырғасын бойлай
сәкілер мен басқа да құрылыстар жайғасса, балшықтан ат
қора мен қоймалар салынған. Ортасында биіктігі 4 сажын-
ды қабырғалы қамал орналасқан, оның төрт бұрышынан
мұнаралар бой көтерген. Қамал терең ормен қоршалған».
1851–1852 жж. Ақмешіт коменданты Шығыс Түркіс-
тандағы (1864–1877) Йеттишар мұсылман мемлекетінің
болашақ билеушісі, Аталық Ғазы («Мұсылман қорғаушысы»)
және Бадаулет («Бақытты») лауазымдарын иемденген, қоқан
шенеунігі Пір Мұхаммед Мырзаның ұлы Якуб-бек болды.
1853 ж. 31 тамызда Орынбор мен Самар генерал-губерна-
торы В. А. Перовский бастаған орыс әскері бекіністі басып алды.
Сол жылы Ақмешіттің атыПеровск форты деп өзгертілді.
1867 ж. Перовск форты қала мәртебесін алып, Түркіс-
тан генерал-губернаторлығының Сырдария облысында өзі
аттас уездің орталығы болды. Бекініс кезінде 1858 ж. егін
шаруашылығымен айналысқан жергілікті гарнизондағы
әскери қызметтегілердің отбасылары тұратын шағын
елдімекендер болды. 1868 ж. Перовскінің уездік деңгейдегі
әкімшілік орталық болып қайта құрылуына байланысты,
мұнда Бұқар және Ташкент саудагерлері қайта оралып,
орынборлық татар саудагерлері мен орыс көпестері келді.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 107. Горо К зы орда