699
арихи дәстүр екі әлемнің – Солтүстік Тұран
мен Оңтүстік Иранның, малшылар мен
егіншілердің, қала мен даланың шекарасы
ретіндегі Сырдария туралы дерек-түсініктерді
сақтап қалды. Көне Сырдария арналары
тілімдеген Шығыс Арал маңы Арал теңізіне
барып құятын жердегі жазықты көрсетеді. Алып үшбұрышты
көзге елестетін бұл өңір көші-қон мен сауда жолдары
тоғысқан, әртүрлі халықтардың өзара байланысқа түскен ор-
ны болғандықтан, С. П. Толстов оны «этногенездің аралдық
торабы» деп атады.
Ортағасырлардағы Қазақстан тарихында, араб тілді
деректер көрсеткендей, IX–X ғ. соңында оғыздардың
көне тайпалары өз мемлекеттерін құрды. Ибн әл
Факихтың мәліметтері бойынша бұл кезде оғыздар өте
Т
сторическая традиция сохранила представ-
ление о Сырдарье, как о границе двух ми-
ров – северного Турана и южного Ирана,
скотоводов и земледельцев, города и степи.
Восточное Приаралье представляет собой
обширную аллювиальную равнину, примы-
кающую к Аралу с востока и прорезанную руслами древ-
ней сырдарьинской дельты. Этот регион, напоминающий
гигантский треугольник, был своеобразным перекрестком
миграционных и торговых путей, местом взаимодействия
различных народов, что позволило С. П. Толстову назвать
его «аральским узлом этногенеза».
Важную роль в истории средневекового Казахстана
сыграли древнетюркские племена огузов (гузов), которые, как
свидетельствуют арабоязычные источники, в конце IX–X вв.
И
Сырдария өзені
Река Сырдарья
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай
112. Городище Жанкент
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
53. Қалмаққырған тарихи орыны
112. Жанкент қалашығ