Стр. 714 - ТОМ2

714
Қалашық жанындағы қорымның кесене қалдықтары
қызғылықты. Биіктігі 1,6 м құрылыстың жоғарғы қабатында
көптеген күйдірілген кірпіш жатыр. Кесененің сыртқы
солтүстік іргетасы 2,2 м үш қатар тегіс тастан қаланған. Кесе-
не екі бөліктен: ғұрыптық зиратхана мен жерлеу рәсімі өтетін
көрханадан тұрады. Өкінішке қарай зират тоналған.
Кесенеге кірер есік батыс жағында және ол бір кездерде
көк кірпіштермен портал түрінде безендірілген. Құрылыстың
күмбезі болғаны даусыз, әрі күмбез көрхананың бөлмелерін
күмбездеп тұрған. Молада бұдан өзге де шағын үш қиранды
айқындалған. Негізгі кесене айналасында күйген кірпіштен
қаланып, қабырғамен қоршалған ені 4,5 м аула болған. Кесе-
неге жақын жерден кірпіш күйдіретін үш пеш табылған.
Зерттеушілер үшін Арал түбінен күтпеген қала қал-
дықтарының табылуы Арал теңізі су алабында қазір байқалып
отырған экологиялық дағдарыс туралы пі-кірталасқа негіз бол-
ды. Мұндай бұдан бұрын да көне заманда болған екен.
Оросительный канал шириной 2–2,5 м, проходящий через
городище, свидетельствует о развитой ирригационной си-
стеме и о том, что жители тянули сюда воду, видимо, из про-
токов древней Сырдарьи за многие десятки километров.
Жители города и пригородов занимались земледе-
лием, выращивали зерно. Найдено 14 жерновов и располо-
женных рядом помещений для хранения муки – хумданов.
Было развито мукомольное производство. На глубине 30 см
обнаружена поверхность, выложенная обломками обожжен-
ного кирпича. В центре этой кладки находился большой сосуд
– хум, более чем на три четверти зарытый в землю.
По всей видимости, городище «однослойное» и суще-
ствовало короткое время, возможно, одно столетие. Собран-
ная поливная керамика бирюзового, темно-синего и черного
цветов свидетельствует о жизни городища в конце XIII–XIV вв.,
может быть, и в начале XV в. Монеты, собранные на городи-
ще, датируются XIV в.
Тартылған Арал теңізінің түбіндегі Араласар қалашығы
Городище Арал-Асар на бывшем дне Аральского моря
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
13. Араласар қалашығы