Стр. 343 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

343
олтүстік-Шығыс Сарыарқа мен Ертіс маңында
палеолит ескерткіштерінің көп екені белгілі.
Олардың арасында Ертістің оң жағасындағы
ескерткіштердің жеке тобын құрайтын
геологиялық шөгінділерден табылған
тас құралдар, сонымен қатар Қазақ ұсақ шоқыларында
орналасқан ашық типтегі ескерткіштер ерекшеленеді.
Ескерткіштердің бірінші тобына Ертістің оң
жағалауындағы Лебяжье ауылындағы, Жамбыл, Жаңаауыл
ауылдары жанындағы өзен мен көл террасасындағы, Павло-
дар қаласы мен Маралды көліндегі шөгінділерге байланған
төменгі палеолит дәуірінің ең ежелгі тұрағы жатады.
Олардың ішіндегі ең көнелері Павлодар қаласының оңтүстік
жағынан (Лебяжье мен Жамбыл) табылған. Олардың матери-
алдары малтатастан жасалған қарадүрсін құралдар ертістік
террасалардағы ежелгі шөгінділердің неогендік фаунасымен
қатар тұрады, оның жасын геологтар 1,5 миллион жыл деп
С а территории Северо-Восточной Сарыарки и
Прииртышья известно большое количество
палеолитических памятников. Среди них
выделяются древнейшие местонахождения
каменных орудий, происходящих из геоло-
гических отложений, которые составляют отдельную группу
памятников на правобережье Иртыша, а также памятники от-
крытого типа, расположенные в Казахском мелкосопочнике.
К первой группе памятников относятся наиболее древ-
ние стратифицированные местонахождения эпохи нижнего
палеолита, привязанные к отложениям речных и озерных тер-
рас на правобережье Иртыша у сел Лебяжье, Жамбыл, Жанааул,
в городе Павлодаре и у озера Маралды. Наиболее древние из
них обнаружены к югу от Павлодара (Лебяжье и Жамбыл). Их
материалы представлены примитивной галечной индустрией
и вместе с неогеновой фауной происходят из древнейших от-
ложений иртышских террас, относящихся к так называемой
подпуск-лебяжинской свите, возраст которых определяется
геологами более 1,5 миллионов лет. Однако такая датиров-
ка этих отложений в связи с обнаружением в них каменных
орудий, видимо, слишком завышена и нуждается в проверке
на основе новых исследований. Найденные здесь каменные
орудия, среди которых имеются нуклеусы, чопперы, чоппинги
и ручные рубила, выполненные из речных галек путем обивки
с одной или двух сторон, могут отражать древнейший период
обитания палеолитического человека в Прииртышье и быть
непосредственно связанными с процессом антропогенеза.
Стратифицированные памятники более позднего периода –
среднего этапа нижнего палеолита – известны на побережье
озера Маралды, но, к сожалению, их изучение ограничено сбо-
рами артефактов, вымываемых озерным прибоем, поскольку
культурный слой стоянки залегает на большой глубине ниже
современного уровня воды. Здесь найдены дисковидные и ле-
Н
Малтатас құралдары. 1 Лебяжье орналасқанжері. Төменгі палеолит
Галечные орудия. Местонахождение Лебяжье 1. Нижний палеолит
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
30. Каменный век Северо-Восточной Сарыарки и Прииртышья
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
30. Солтүстік-Шығыс Сарыарқа мен Ертіс маңындағы тас ғасыры