Стр. 348 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

348

Пышақ тәріздес тілікті жасау үшін қолданылатын нуклеустер. 3 Шідерті көне тұрағы. Кейінгі мезолит

Нуклеусы для изготовления ножевидных пластин. Стоянка Шидерты 3. Поздний мезолит

самым широким спектром кремнистых пород местного про-

исхождения и приносных. В слое часто попадаются ретуше-

ры и отбойники из галек и окатанных камней удлиненной

формы. В целом, картина стоянки отражает ситуацию охот-

ничьего лагеря мезолитических племён, продолжающих тра-

дицию развития позднего палеолита сибирско-монгольского

типа и пришлого населения – носителей культуры геометри-

ческих микролитов.

Индустрия раннего – среднего мезолита из залегающе-

го выше культурного слоя 5 представлена орудиями, изготов-

ленными из желто-янтарного с глянцем халцедона, а также ко-

ричневого кремня и желтого яшма-кварцита. В коллекции име-

ется большое количество коротких н еправильных пластин без

вторичной обработки, много скребков на отщепах различных

форм и огранки лезвия, концевых скребков на крупных пла-

стинах с округлым лезвием. В качестве ножей использовались

ретушированные по краям отщепы и крупные пластины с от-

Ұсақ тілімдер негізінен орталарында геометриялық

пішіндері бар астар ретінде қолданды. Нуклеустердің ара-

сында үстіңгі жағы соққылардың әсерінен жайпақталып кет-

кен және бүйірлерінің қырлары тегістеліп өңделген сына

және кес-пелтек дөңбекті сына тәрізді пішіндегі бұйымдар

басым болып келеді. Бұл кешенде пышақ түріндегі тілімдерде

бұрышты типтегі жалғыз данасы табылған кескіштер өте аз.

Олардың кейбіреулерінің екі жағының шет-шеті өңделген

және сүйек қолсаптарға астар ретінде қолданылған.

Тұрақтың келесі, 4-ші мәдени қабатынан шыққан

кейінгі мезолит тас бұйымдарының жиынтығында шет-шеті

өңделген және бүйірінде майдаланып тегістелген ойықтары

бар дұрыс емес тілімдерден жасалған құралдар басымдық

алады. Призмалық тілімдерде екінші рет өңделмеген қима,

ірі тілімнен жасалған пышақтар мен бүйірі жүзді, ұшты

қырғыштарға арналған трапеция түріндегі сыналар, биік

қысқа және аласа ұзын трапециялар жасалған. Ірі ұсақтар

Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы

30. Солтүстік-Шығыс Сарыарқа мен Ертіс маңындағы тас ғасыры