Стр. 535 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

535
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 49. Камень Тимура
өз болғалы отырған тас – атақты қазақ геологы,
болашақ КСРО ҒА-ның академигі Қ. И. Сәтбаев
басшылығыменОрталық Қазақстанда жүргізілген
экспедицияларының бірінде Ұлытау ауданы
Алтыншоқы шоқысынан 1935 ж. тамызда
табылған, екі тілде жазуы бар үлкен жартас сынығы. Таста
бар болғаны екі жазу бар: үш жол арабша жазу, сегіз жол –
шағатай тіліндегі жазу. Эрмитаждың ғылыми қызметкерлері –
А. П. Григорьев, Н. Н. Телицын, О. Б. Фролова ұсынған нұсқасы
бойынша аударманың соңғы нақтыланған нұсқасына сәйкес
арабша жазудың мазмұны мынадай: «Рақымды да шапағатты
Алланың атымен! Жер жүзінің әміршісі, шындықтың
шамшырағы. Берік қорғаушы, бәрінен де күшті, бәрінен де
құдіретті, Өмір мен өлім сыйлаушы данышпан!». Шағатай
жазуы осы авторлардың аударуында былайша беріледі:
«Жеті жүз тоқсан үшінші жылдың жазы, қой жылы көктемнің
ортаңғы айы [1391 ж. 6 сәуір], Тұран сұлтаны Темір бек ис-
С амень, о котором пойдет речь, – это обломок
скалы с надписями на двух языках, найден-
ный в августе 1935 г. выдающимся казахским
геологом, будущим академиком АН СССР К.
И. Сатпаевым на сопке Алтыншокы, в районе
Улытау, во время одной из его экспедиций в Центральном Ка-
захстане. Всего на камне две надписи – три строки на араб-
ском и восемь строк на чагатайском языке. Согласно послед-
ней уточненной версии перевода, предложенной научными
сотрудниками Эрмитажа А. П. Григорьевым, Н. Н. Телицыным
и О. Б. Фроловой, арабская надпись имеет следующее содер-
жание: «Во имя Аллаха милостивого, милосердного! Владыка
сущего, Святилище истины. Неусыпный защитник, Всесиль-
ный и всемогущий, Премудрый даритель жизни и смерти!»
Чагатайская надпись в переводе этих авторов звучит так: «Ле-
та семьсот девяносто третьего, в средний месяц весны года
овцы [6 апреля 1391 г.], султан Турана Тимур-бек поднялся с
К
Алтыншоқы. Төбе басында тас үйінді. Оңтүстік-батыс көрінісі
Сопка Алтыншокы. На вершине каменная насыпь в виде кургана с усеченным верхом. Вид с юго-запада
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
49. Ақсақ Темірдің тасы