Стр. 528 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

528
Едіге тауының көз жетер биіктіктен көрінісі (алдыңғы қатарда)
Вид горы Едыге (на переднем плане) с высоты птичьего полета
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
1. Кенді Алтай48. Ұлытау тарихи өңірі
памятника относит нас к легендарной личности Алаша-хана,
сохранившейся в памяти народа. Однако ни исторические
материалы, ни легенды не дают возможности датировки
этого сооружения. Хафиз Таныш в исторической хронике
«Шараф-наме-йи шахи», описывая события 1582 г., связанные
с военным походом в Улытау, упоминает мавзолеи Джучи-
хана, Талмас-ата, Болган-ана и другие памятники этого рай-
она, но мавзолей Алаша-хан, более крупный и величествен-
ный, автором не упоминается. А ведь мавзолеи Алаша-хан и
Жоши-хан находятся всего лишь в 30 км друг от друга. Более
того, преследуя некоего Баба-султана, военный поисковый
отряд буквально обыскал весь район. Если мавзолей Алаша-
хан к этому времени был уже построен, то возникает вопрос
– почему факт его существования не был зафиксирован акку-
ратным хронистом? Конечно, на этом основании датировать
памятник невозможно. Для решения этой проблемы необхо-
димы тщательные архитектурно-археологические исследо-
вания, анализ архитектурно-конструктивных особенностей
бір сәт те толастаған емес. Оңтүстіктен солтүстікке қарай
тамырланған сауда жолдары Ұлытау арқылы өтетін, бұл шын
мәнінде Ұлы жібек жолының тармақтары еді. Ханжолы, Са-
рысу сияқты жолдардың атаулары кейінгі ортағасырға дейін
сақталды.
Қазақстан Ресейге қосылғаннан кейін қырдағы
алауыздықтар мен қақтығыстар саябырсыды да, соның арқа-
сында құрылыс саласы қайта жандана бастады. XIX ғ. қарқын-
ды дамыды. Мұсылман мектеп-медіреселері, мешіттер салы-
на бастады. Жартылай отырықшы, содан кейін отырықшы
тұрмысқа ауысуға байланысты, тұрғын үйлер де бой көтерді.
Көпшілік жағдайларда құрылыс материалы дәстүрлі саман
(қам кірпіш) болса, қайтсе де көбіне күйдірілген кірпіштен
салынған құрылыстар пайда бола бастады. Орманды
өлкелерде мешіттер, медреселер және тіпті кесенелер де
ағаштан тұрғызылды. Мәселен, 1881 ж. Қарқаралы қаласында
Абайдың әкесі Құнанбай бөренелерден, қазіргі уақытта да өз
міндетін атқарып тұрған мешіт-медресе салдырды. Кейіннен,