Стр. 91 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

91

Зираттар кешенінен ортағасырлар дәуірінің бірнеше

объектілері айқындалады. Көне түркілердің діни және жер-

леу еске түсіру құрылыстары Берел аңғары кейінге дейін

көшпенділер үшін киелі орын болып келгенін көрсетеді.

Олар өздерінен бұрын мекендеушілермен байланысты

түсінген сияқты, сол себепті өздерінің құрылыстарын

бұрынғы көшпенділер қорғанының жанына тұрғызған.

Берел аңғары – ерте заманғы көшпенділер мен

көне түркілер дәуіріндегі жекелеген археологиялық мә-

селелерді шешуде де, осы өңірдегі мәдени-тарихи құры-

лыстарды тұтастай шешуде де маңызды рөл атқаратын

ескерткіштердің бірі. Берелден табылған бірегей олжа-

лар мәдениеттің жоғарғы деңгейін куәландырады, соны-

мен бірге қарастырылып отырған дәуірде Қазақстандық

Алтай тұрғындарының дүниетанымының күрделі жүйе-

сін көрсетеді. Осындағы ашылған жаңалықтардың арқа-

сында көне көшпенділердің жауһарлары қазіргі түркі ха-

лықтарының, оның ішінде қазақ халқының бейнелеу және

сәндік-қолданбалы өнері үшін үлгі қызметін атқарғаны

анықталды.

Таким образом, на некрополе Берел выделяются курга-

ны ранних кочевников. Они разнятся по размерам и сопро-

водительному инвентарю, отражая социальную структуру об-

щества. Расположение курганов в одной цепочке, возможно,

связано с родственными отношениями погребенных. Эле-

менты погребального обряда и особенности конструкций по-

зволяют отнести курганы ранних кочевников к позднему эта-

пу пазырыкской культуры Алтая. На некрополе выявлено и не-

сколько средневековых объектов. Видимо, Берелская долина

оставалась священной для древних тюрков, строивших свои

мемориально-культовые сооружения рядом с курганами ран-

них кочевников.

Берелская долина – памятник, играющий важную роль

в решении отдельных проблем археологии эпохи ранних ко-

чевников и древних тюрков и в реконструкции культурно-

исторических процессов региона в целом. Находки из Бере-

ля рассказывают о системе мировоззрения и высоком уровне

культуры древних номадов Казахстанского Алтая, чьишедевры

послужили прообразами изобразительного и прикладного ис-

кусства современных тюркских народов, в том числе казахов.

От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана

6. Некрополь Берел