Стр. 143 - ТОМ2

143
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
65. Памятники урги Джунгарского ханства
болған орыс елшісі бұл жерден басқа да «ішінде түрлі жеміс
пен көкініс өсірілген» бақтарды көрді.
Жоңғар хандары кәсіпшілік пен бақша шаруашы-
лығын дамытумен қатар храм құрылыстарын белсенді
түрде жүргізіп отырған, осының нәтижесінде XVIII ғ. орта-
сында урга аумағы ламаистік храмдар мен пұтханалар
шоғырланған негізгі ауданға айналды. Швед әскери тұтқыны
Й.-Г. Ренат 1738 ж. Қалдан Сереннің көрсетулері негізінде
құрастырған атақты Жоңғар картасының деректері бойын-
ша Іленің бас жағында және оның Шелектен Қорғасқа
дейінгі сол жақ тармағында, Текес өзенінің алабында сол
кезде ойраттардың 20-дан астам ламалық ғибадат орындары
болғандығын көрсетеді. Олардың көбі Құлақтау, Ұзынқара
(Кетпен), Күнгей Алатау, басқа да таулардың солтүстік
және оңтүстік баурайындағы табиғаты әсем шатқалдарда
және Жоңғар хандығы қонысын түрлі аудандармен және
шведского военнопленного Й.-Г. Рената, составленной им
в 1738 г. на основе ценных свидетельств самого Галдан-
Цэрена, в верховьях Или и ее левых притоков от Шелека до
Хоргоса и в бассейне реки Текес к тому времени насчитыва-
лось более 20 ламаистских комплексов ойратов. Большин-
ство из них располагалось в живописных урочищах у се-
верных и южных подножий гор Кулыктау, Узынкара (Кет-
мень), Кунгей Алатау и др. вдоль транзитных кочевых и ка-
раванных путей, связывавших ханские кочевья с разными
районами Джунгарского ханства и соседними страна-
ми. В этих духовных центрах буддийские монахи обучали
грамоте и ламаистскому вероучению отпрысков ойратской
знати, переводили священные тибетские рукописи на ой-
ратский литературный язык и писали собственные сочине-
ния по истории и догматике ламаизма. Здесь же при помо-
щи неких неизвестных доселе в науке иностранцев состав-
Қалмақ дұға оқу орны. В. В. Верещагиннің картинасы. 1870 жыл
Калмыцкая молельня. Картина В. В. Верещагина. 1870 год