146
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
65. Жоңғар хандығы ургасының ескерткіштері
Жоңғар ханы Қалдан Серен шведтік әскери тұтқын Й.-Г. Ренатқа сыйға тартқан Жоңғария картасы
(«Калмыцкая карта»). ХVIII ғасырдың басы
«Калмыцкая карта» Джунгарии, подаренная джунгарским ханом Галдан-Цэреном шведскому военнопленному Й.-Г. Ренату. Начало XVIII века
С Западным Семиречьем, Присырдарьинским реги-
оном и смежными с ними районами Центрального Казах-
стана и Волго-Уральского междуречья ургу связывали не-
сколько стратегически важных ответвлений протяженной
трансрегиональной трассы, известной в русских источни-
ках конца XVII – середины XVIII в. под названием Большой
калмыцкой дороги. Она пересекала в разных местах терри-
торию Северо-Восточного Приаралья, Чу-Таласского меж-
дуречья и Чу-Илийских гор.
Находясь на разном удалении от внешних границ
владений ойратов, ставка джунгарских правителей защи-
щалась от внезапных набегов соседей хорошо налажен-
руттар (яғни қырғыздар. –
ред
.), барлық жердегі қарауылға
жыл сайын үлкен жасақтар қажет болды». Қазақ-жоңғар
шекарасының түрлі телімінде ойраттардың «өте көп адам-
дардан тұратын» қарауылдары туралы көптеген жазбалар
жоңғар хандығына XVIII ғ. бірінші жартысында қызмет ба-
бымен барған орыс саяхатшыларының материалдарында да
кездеседі.
Бүгінде Қалмақтөбе бекінісі ретінде белгілі болып
отырған сондай қарауыл орындарының қалдығы Шу-Іле тау-
ларында Аңырақай жерінен табылып, зерттелді, онда 1730 ж.
қазақ жасақтарының жоңғар шекаралық жауынгерлерімен
тарихи шайқасы болды. Ургаға барар жолды қалқалай оты-