147
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
65. Памятники урги Джунгарского ханства
Қалдан Сереннің Жоңғар картасынан негізделген Й.-Г. Ренаттың
«Жоңғар Қалмақиясының картасы». 1738 жыл
«Карта Джунгарской Калмыкии» Й.-Г. Рената, составленная на основе «Калмыцкой карты» Галдан-Цэрена. 1738 год
ной системой караульной службы и оборонительных соо-
ружений. Эти караулы размещались не только на внешних
рубежах кочевий ойратов, но и внутри них, непосредст-
венно в местах расположения транзитных кочевых марш-
рутов и древних караванных путей. Китайский послан-
ник Боочжу, побывавший в 1714 г. в кочевьях хунтайджи
Цэван-Рабдана, в своем докладе императору Канси при-
водил слова караульных ойратов, которые тогда гово-
рили ему: «Мы со всех сторон окружены неприятелями:
с одной стороны хасаки (казахи. –
ред
.), с другой – буру-
ты (кыргызы. –
ред
.); повсюду на караулы требуются боль-
шие отряды, и это ежегодно». Многочисленные упомина-
рып, үлкен қалмақ жолының тағы бір маңызды жерін Хантау
тауларындағы қарауыл орындары алып жатыр. 1742 ж. Ре-
сей елшісі Карл Миллер Кіші жүз бен Орта жүз қазақтарына
Ресей протекторатын ресми түрде мәлімдеу және жоңғар
тұтқынынан Абылай сұлтанды босату үшін Қалдан Серен
ургасына маңызды тапсырмамен аттанды. Жоңғар хандығы
шекараларын күзетуге билеушілер көші тиісті шегаралас ау-
дандарда орналасқан ойрат ақсүйектерінің өкілдерін ғана
тағайындады. Ойраттардың 1640 ж. дала жинағында осыған
байланысты тікелей былай делінген: қарсыластың келуі ту-
ралы «басты көршілес тайшылардың қайсысы... хабар алып»,
«келмесе (жауға қарсы), оған жүз сауыт, жүз түйе және мың