Стр. 246 - ТОМ2

246
отрядтарының сәтті соққысы нәтижесінде екі күн қатарынан
қоқандықтардың қимылдары сәтсіз аяқталды. Ұзынағаш
маңайында шешуші шайқас болар алдында подполковник Г.
А. Колпаковский басқарған әскери отряд құрамында 800
адам: үш жаяу әскер ротасы, алты зеңбірегі және ракета
станогы бар 400 казактар мен қазақ еріктілер тобы болды.
Орыс әскері былай орналасты: бес жаяу әскер ротасы және
400 казак – Қастек бекінісінде, бір рота мен 25 казак – Саурық
қорғанының маңайында, бір жаяу әскер ротасы және казак
жүздігі – Ұзынағашты қорғады, сонымен қатар шағын әскери
бөлімшелер – Қаскелеңде, Верныйда, Іле бекіністерінде және
Іле пикетінде орналасты.
Ұзынағаш маңайындағы жағдайы туралы нақты
мәліметтер алғаннан кейін Г. А. Колпаковский бұл бекініс
жанына өзінің негізгі күштерін жинақтап, қоқандықтарға
шешуші соққы беру туралышешім қабылдады. Осы мақсатпен
ол Қастектегі өз отрядының бір бөлігімен шайқасқа шықты,
жол бойы өзіне Саурық қорғанының маңайында болған
әскерді қосып алды, ал 21 қазанда таңертең жауға соққы бе-
ру үшін Ұзынағашқа жақындады. Бұл бекініске жақындағанда
Г. А. Колпаковский артиллериясын алға шығарды, одан кейін
қоқандықтарға қарсы бүкіл отрядын бағыттады. Артиллерия
зеңбіректері және ракеталар оғы жауды өзеннің арғы бетіне
шегінуге мәжбүр етті, орыс әскерлері Қанағат шахтың артқа
шегінген сарбаздарын Қарақастек өзені алқабынан жоғары
ығыстырды. Қоқандықтар тылын қорғап тұрған оң флангы
разделения – в Каскелене, Верном, Илийском укреплении
и Заилийском пикете.
Получив точные сведения о положении дел у Узунага-
ча, Г. А. Колпаковский принял решение стянуть к этому укре-
плению свои основные силы и дать здесь решающее сраже-
ние кокандцам. С этой целью он выступил с частью своего
отряда из Кастека, по дороге присоединил к себе войска, на-
ходившиеся у Саурыкова кургана, и к утру 21 октября подо-
шел к Узунагачу, решив немедленно на рассвете атаковать не-
приятеля. На подходе к этому укреплению Г. А. Колпаковский
выдвинул вперед свою артиллерию, а вслед за тем двинул и
весь отряд против кокандцев. Огонь артиллерийских орудий
и ракет принудил неприятеля отойти за речку, и русские войска
стали теснить отступавших сарбазов Канаат-шаха вверх по
долине речки Каракастек. Кокандцы попробовали нанести
удар по правому флангу и задней части отряда Г. А. Колпа-
ковского, прикрывавшей его тыл, но эта попытка им также
не удалась. Ко второй половине дня кокандские войска бы-
ли вынуждены отступить по всем направлениям и к вечеру
перешли обратно границу российских владений в Семире-
чье. Во время Узунагачской битвы 400 кокандцев погибло и
600 человек было ранено, потери отряда Г. А. Колпаковского
составили 2 человека убитых и 11 раненых. Из местных каза-
хов в этом сражении участвовали на стороне русского отря-
да султан Старшего жуза Аблес Алиулы, прапорщик Кожегул
Байсеркеулы, Адбан Саркутыулы (род шапырашты), Куат, Иса
1872 жылы жарияланған «1860 жылдың 19, 20 және 21 қазанындағы Ұзынағаш маңындағы іс-қимыл жоспары»
«План действий под Узун-Агачем 19, 20 и 21 октября 1860 года», опубликованный в 1872 году
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
73. Ұзынағаш шайқасының ескерткіші