Стр. 468 - ТОМ2

468
Шымкент. Қамал. Д. Вележевтің суретінен литография. 1868 жыл
Шымкент. Цитадель. Литография с рисунка Д. Вележева. 1868 год
айнала отырғызылған ағаштар көрінеді. Кейбір көшелер
биік теректер мен талдардан, жеміс ағаштардан әрдайым
көлеңке саясында болады. Мен Шымкентті аралап шығып,
ағашы жоқ бірде-бір аула көрмедім. Бақтар мен көшелерде
таза су ағып жатқан арықтар көп. Барлық арықтар өз баста-
уын тау астынан шығып жатқан су көздерінен жиналатын
Қошқарата бұлағынан алады. Соңғының қасында қасиетті
Қошқаратаның бейіті тұр. Қошқарата Әулиеата қақпасына
жақын жерде қаланың сыртқы қабырғасының астынан
ағып келеді де, осы жерде үлкен арыққа жиналады. Одан қала
бақтарын суландыратын басқа арықтар бастау алады».
Қаланың оңтүстігіндегі Бадам мен Қошқарата өзен-
дерінің аралығындағы қырат үстінде жоғарыда аталған
қоқан заманындағы қамалдың астында, археологтардың
анықтағанындай, Шымкенттің көне және кейінгі орта-
ғасырлық үйінділері жатыр. Онда жоспары төртбұрышты, бұ-
рыштары төрт тарапқа бағытталған бекіністің топографиясы
сақталған. Қалашықтың солтүстік-батыс бұрышына жақын
жерде қамалдың қалдықтары байқалады. Сыртқы қорғаныс
расстояния. Каждый дом обсажен деревьями, которые вы-
глядывают из-за заборов. В некоторых улицах всегдашняя
тень от высоких тополей, осин, верб и фруктовых деревьев.
Обойдя Чимкент, я не встретил ни одного двора без деревьев.
По садам и улицам бегут многочисленные арыки с чистой во-
дой. Все арыки города берут свое начало в ручье Кошкарата
(Бараний отец), который в обильных ключах, бьющих из-под
горы. Близ последней находится могила святого Кошкарата.
Кошкарата втекает в город под стеною, близ аулие-атинских
ворот, и здесь собирается в большой арык, из которого берут
начало все другие, орошающие сады города».
Остатки отмеченной выше цитадели кокандского
времени, под которой, как выяснили археологи, лежат раз-
валины древнего и позднесредневекового Шымкента, распо-
лагаются в южной части города, на возвышенности между ре-
ками Бадам и Кошкарата и сохраняют топографию крепости,
в плане близкой к четырехугольной форме с ориентацией
сторон по сторонам света. Ближе к северо-западному углу
городища выделяются остатки цитадели. Внешние оборони-
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
91. Шымкент қаласы