Стр. 460 - ТОМ2

460
оружение с шатровым покрытием. В плане – крестообраз-
ной формы. В интерьере на стенах и арках его выявлены
фрагменты гипсовых штукатурок со следами растительных,
геометрических и эпиграфических орнаментов. В двух бо-
ковых малых помещениях, примыкающих к центральному
залу, устроены суфы, на которые поставлены надгробия-са-
гана. Слева от входа захоронен Исмаил-ата. Памятник носит
следы многочисленных ремонтов. На щипцовой стене арки
портала в гипсовой филенке значится дата одного из них –
1878/1879 г.
В южной части комплекса, близ мечети, на пересече-
нии двух аллей располагается мавзолей Джабраила-ата.
Второй архитектурный комплекс связан с местом
погребения сына Исмаил-ата – Искак-ата. Искак-ата также
был известным ясавийским шейхом второй половины ХІV
в., автором сочинения «Хадикат ал-арифин». Культовый ком-
плекс вокруг его мавзолея расположен в южной части села,
на територии городища Турбатское. Городище, датируемое
ХІІ–ХVІІ вв., располагается на возвышенной надпойменной
террасе левого берега реки Тассай. Оно окружено со всех
сторон рвом и представляет собой подпрямоугольное в пла-
не возвышение. В рельефе городища читаются следы улиц
и вала. Выделяется центральный бугор высотой шесть-семь
жөндеу-өндеуді басынан өткерген. Осындай жұмыстың
бірінің мерзімі портал ойығының қабырғасындағы гипстен
жасалған нақыш ішіне 1878/1879 ж. деп жазылыпты.
Кешеннің оң жақ бөлігінде, мешітке жақын жерде,
екі аллея түйіскен жерде Жәбірейіл ата кесенесі орналасқан.
Екінші сәулеттік кешенЫсмайыл атаның баласыЫсқақ
атаның бейітімен байланысты. Ысқақ ата да XIV ғ. екінші
жартысында белгілі яссауилік шайқы, «Хадикат әл-арфин»
атты шығарманың авторы. Оның кесенесінің төңірегіндегі
ғибадат кешені ауылдың оң жақ бөлігінде, XII–XVII ғғ. жа-
татын Тұрбат көне қалашығының аумағында орналасқан.
Көне қалашық Тассай өзенінің сол жағасында тұр. Ескі
қоныс орны айнала қазылған ормен қоршалған және жо-
спарда төртбұрышты төбе болып табылады. Жер бедерінен
көне қалашық көшелері мен жал іздері байқалады. Биіктігі
алты-жеті метр орталық төбешік ерекше көзге шалы-
нады. Оның үстіндегі алаңқайында ауланың периметрі
бойынша орналасқан кесенелер тобынан тұратын Ысқақ
ата сәулеттік кешені орын тепкен. Ғимараттардың ба-
сым бөлігі қираған, қазба жұмыстары барысында құры-
лыстардың қабырғаларының іргелері ғана аршылды.
Кейбір ескерткіштер, жобамен мешіт, аты беймәлім ке-
сене кешеннің негізгі тобынан бөлек, оқшау орналасқан.
Ысқақ ата кешені. Ортағасырлар. 1982 жылғы фотосурет.
Екі фотосуретте де сол жағынан «кіші мазар» жалғасқан Ысқақ ата кесенесі бейнеленген
Комплекс Искак-ата. Средние века. Фотографии 1982 года.
На обеих фотографиях изображен мавзолей Искак-ата с примыкающим к нему с левой стороны «мазаром малым»
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
90. Тұрбат ескерткіштері