Стр. 83 - ТОМ3

От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
122. Бокейординский музей-заповедник
екі жағынан кең қосалқы үйлер бой көтерді, кейіннен олар
бас корпусқа қосылды. Құрылыс Жәңгір ханға Ресейдің
жас императоры тарту еткен мол қаржы – 10 мың рубль-
ге салынды. Құрылыстың бүкіл қара жұмысы күзге қарай
аяқталды, 1828 ж. Жәңгір өз отбасымен – үш әйелі және екі
баласы Зұлқарнай және Ескендірмен бірге жаңа жылды жаңа
сарайда қарсы алды.
Жәңгір бас сарайдан басқа оның немересі – ақын
Шәңгерей Бөкеев жырға қосқан әдемі мешіт салғызды.
Шәңгерей Бөкеевтің бастауымен ХХ ғасырдың басында Хан
ордасында газет шығарылды. Оның бірінші бетіне алғаш
рет ірі шрифтермен «Қазақстан» деп жазылды. Кейін Оралға
көшкен бұл газетке 1913 ж. патша әкімшілігі тыйым салды.
Жәңгірдің бастамаларын қолдаған жас сұлтандар
ханнан үлгі алды. 1833 ж. әйгілі жәрмеңке ашылғаннан ба-
стап Хан ордасы қарқынды өсті, онда армян, татар, орыс, ка-
зак тағы да басқа этникалық топтар пайда болды.
Хан ордасы бірнеше ұзын көшеден тұратын, нақты
кварталдарға бөлінген ұзынынан жатқан елдімекен бо-
Местные жители с гордостью рассказывают, как хан
Жанг ир трепе тно относился к сосновому лес у, берег ег о.
Под у г розой денежных штрафов, тяжких телесных наказа-
ний и даже смерти он запрещал производить рубку деревьев,
выпасать скот среди леса, особенно в летнее время. Только
во время сильных морозов и обильных снегопадов хан до-
зволял подданным загонять стада в сосново-песчаные мас-
сивы. И сейчас вблизи посе лка можно у виде ть невысокое
ог раждение по периметру соснового леса. Для соблюдения
у казаний по сохранению природы хан Жанг ир назнача л
объездчиками-с торожами только особо проверенных лиц.
Уже после смерти Жангира, когда песчаные барханы стали
представлять для Ханской ставки реальную угрозу, царская
администрация взяла на себя фу нкции защиты нарынкум-
ского леса и в начале 1890 г. образовала Нарынское лесни-
чество, старейшее на территории Казахстана. А через двад-
цать лет при лесничестве была создана дву хгодичная лес-
ная школа для подготовки специалистов в области разведе-
ния и сохранения леса. Опыт, накопленный в лесничестве
83
Хан ордасындағы мешіт. ХІХ ғасырдың бірінші жартысы. Жаңғыртпа
Мечеть в Ханской ставке. Первая половина XIX века. Реконструкция