Стр. 153 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

153
Зимовьё және Бутаково ауылындағы үй-жайлардың қақпалары
Ворота усадеб в селах Зимовьё и Бутаково
бейбітшілік пен тыныштық қорқынышта емес, махаббат пен
сыйластықта сақталды. Бұл амандықтың негізі жергілікті
шаруалардың берік материалдық жағдайына байланысты
болды: олардың еңбекқорлығы өңірдің табиғи байлығымен
сәтті сәйкес болып отырды, міне осы жағдай кедейшілік
өмірді қамтамасыз етіп отырды. Дәл осындай ауқаттылық ата-
аналарға өздерінің балаларын тек есептесу бойынша ғана емес,
сондай-ақ жастардың сезімін есепке ала отырып үйлендіру мен
күйеуге беруге мүмкіндік берді, ал мұндай жағдай отбасы үшін
игілік болып табылады.
Бұрынғы дәстүрлі адамдардың өмірі басқа мекендердің
жағдайында көріне бастады. Олардың бай жеке қоныстары
кейде көршілердің қызғанышын тудырды. Мүмкін, сондықтан
көршілер «қорқынышты» кержақтар туралы өсек-аяң
айтқанды ұнататын: «Жолаушыға кесе су бермейді!» Өтірік!
Жарқын қонақжайлық бұрынғы дәстүрлі адамдардың өздеріне
лайық, ішкізеді, тамақтандырады, бірақ дәм-тұзды өздерінің
«отбасылық» ыдыстарына емес, жеке – «пендешілік» ыдыстарды
береді. Кейбір қоғамдарда жеке ыдыстан ғана тамақтану және
оны ешкіммен бөліспеу, яғни «кесені сақтау» деген сенім жазы-
лады. Осы жағдай қоғамға қандай да бір кесірін тигізер ме еді?
Түсініксіздік тұрғындарды шошытты.
Орыс шаруа-бұрынғы дәстүрлі адамдардың әлемі –
біздің тарихымыздағы қызықты беттердің бірі. Осы бетінен
қайтпайтын батыр-еңбеккерлердің арқасында зерттеушілер
мен бұрынғылықты ұнататын адамдар, орыс халқының тірі
өткен шағымен жақындасуға мүмкіндік алған.
ми трудоспособными членами семьи, начиная с детей. Та-
кая семья была самостоятельной экономической единицей,
способной обеспечить себя всем необходимым. Мир и по-
кой в доме держался не на страхе – на любви и уважении.
Основой этого благополучия было крепкое материальное
положение местных крестьян: их трудолюбие удачно соче-
талось с природным богатством края, что и обеспечивало
безбедную жизнь. Именно такая зажиточность позволяла
родителям отдавать замуж и женить своих детей не толь-
ко по расчету, но и с учетом чувств самих молодых, а это
тоже было благом для семьи.
Жизнь старообрядческих деревень заметно выделя-
лась на фоне других поселений. Их богатые подворья часто
вызывали зависть соседей. Возможно, именно поэтому те лю-
били посудачить о «страшных» кержаках: «Путнику стакана
воды не дадут!» Неправда! Радушное гостеприимство и было
присуще староверам – и напоят, накормят; но угощение по-
дадут не в своей «семейной» посуде, а в отдельной – «мир-
ской». В некоторых общинах вера предписывает «блюсти
чашку» – есть только из собственной посуды и ни с кем ее
не делить. Могло ли это принести какой-то вред обществу?
Но непонятное пугало обывателей.
Мир русских крестьян-староверов – интереснейшая
страница истории нашей страны. Благодаря этим несгиба-
емым богатырям-труженикам исследователи и любители
старины имеют возможность соприкоснуться с живым про-
шлым русского народа.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
10. Алтайское Беловодье