148
в яркие пышные рубахи и сарафаны, в силе и ловкости не
отставали от мужиков. Как и мужья, женщины-староверки
были лихими наездницами, даже старухи уверенно держа-
лись в седлах. Искусные тонкопряхи, они при необходи-
мости могли и избу срубить. Внешняя стать подчеркива-
лась яркой одеждой – эта приверженность к сочным кра-
скам, возможно, корнями уходила в древнерусские визан-
тийские заимствования и поддерживалась буйным много-
цветьем окрестных лугов!
Меновая торговля с китайскими пограничными за-
ставами рано принесла в старообрядческие деревни шелка,
кашемиры и ситцы. Наряжаясь по праздникам, староверы-
крестьяне даже не подозревали, что мирская молва припи-
сывала им пристрастие к черным одеждам. Впрочем, темное
тоже надевали, но только на моленье, во всех других случа-
ях предпочитали ткани насыщенных ярких расцветок, люби-
ли и крупные «лапастые» рисунки. Все от мала до велика бы-
ли подпоясаны искусно ткаными шерстяными поясами. По-
яс – не просто функциональный элемент одежды, это – ма-
руа үлесіне деген ауыртпалыққа шағынудан арылтып отырған.
Олардың дүниеге көзқарасы ашық түстер мен шынайы
сезімдерге толы болған! «Күпірлердің» киімін қабылдамай,
оны «жын-перінің киімі» деп атай отырып, олар өздерінің ескі
орыс көйлектерін киген, сондықтан, кержақтарды сыртқы
келбетінен-ақ тануға болатын. Еркектері қаба сақалды,
ұзындығы тізеге дейін жететін жейделі, белбеуінде пышағы
бар, биік жұмсақ етік-балтырлы... Тумысынан аңшы болған олар
күшті аңның сенімді пластикасымен ерекшеленеді. Әйелдері
күрделі бас киімде, сәнді жейде мен сарафан киген, күш пен
ептілікте еркектерден қалыспаған. Күйеулері сияқты бұрынғы
дәстүрлі әйел-адамдарда шабандоз болған, тіпті кемпірлер де
ер тоқымда сенімді болған. Тамаша жіңішке иірушілер қажет
болған жағдайда ағаш үйді де шауып тастай алады. Сыртқы де-
не бітімі ашық киімімен ерекше көңіл аудартады, осы қанық
бояуларға деген шынайы берілгендік, мүмкін, түбімен көне
орыстық византиялық шеттен алып пайдалануға кеткен және
әрине, өңірдегі шабындықтардың құлпырған түрлі-түстілігімен
ұсталып тұрған!
Алтайлық балконды астыңғы үйге салынған бөренелі үй. Ашық аспан астындағы мұражай экспонаты
Алтайский рубленый дом на высоком подклете с балконом. Экспонат музея под открытым небом
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
10. Алтай Ақсулары