Стр. 235 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

235

умағы 83 511 га жерді алып жатқан «Бурабай»

мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы 2000 ж.

ұйымдастырылды. Бұл қорықтық аумақтың

қайта тууы. 1935 ж. шамамен осы жерде «Бу-

рабай» қорығы құрылды, алайда ол 1951

ж. жұмысын тоқтатты. Қазір саябақ Көкшетау қыратының

шығысындағы таулы-орман сілемін алып жатыр. Ондағы ең

биік Көкше шоқысы осы арада орналасқан.Көкшетау қыраты

ең көне кембрийге дейінгі кезең мен палеозой кезеңінің

жыныстарынан түзілген. Кембрийге дейінгі кезең (600

миллион жылдан астам уақыт бұрын) негізінен гнейс,

кварц және кристал қатпарларды қамтиды. Оқжетпес,

Бүркіт, Жұмбақтас, Бура, Жеке батыр секілді жел қажаған

тау жыныстары алуан түрлі. Олар мұнараларды, бекініс-

қорғандарға ұқсайды. Табиғаты әсем бұл жерлер халық

аңыздарында айтылады. Мысалы, Оқжетпес жартасына

байланысты аңыз аса қызықты. Онда Абылай хан кезіндегі

жоңғарлармен болған бір шайқаста сұлу қалмақ қызы қолға

түседі. Қазақ батырларының әрқайсысы да оны өз қолына

түсіргісі келеді. Сонда қыз мынадай шарт қояды: егер

кімде-кім көл жағасындағы жартастың басына байланған

орамалға садақ жебесін дарыта алса, сол оның күйеуі бо-

лады. Сұлудың бұл шартын көбі-ақ орындауға тырысады.

Бірақ амал не – атылған жебелер орамал емес, жартасқа

да жетпеді. Сондықтан оны Оқжетпес деп атап кеткен дейді.

Шығыстан бастап тау қыратына қарай ойлы-қырлы

жер бедері биік жоталармен іркес-тіркес жатыр. Саябақта

көрікті көлдер өте көп. Олардың ішінде тұщы көлдер – Бу-

рабай, Шортанды, Үлкен Шабақты, Жөкей және ащы –

Тасшалқар, Қотыркөл, Кіші Шабақты ерекше көзге түседі.

Үлкен Шабақты мен Кіші Шабақтының ортасындағы

шағындау ғана Майбұлақ көлі айрықша назар аудартады. Бу-

рабайдан оған дейінгі жол бойы өте көрікті. Сол жақта тау

осударственный национальный природный

парк «Бурабай» (Боровое), площадью 83 511 га,

создан в 2000 г. Это вторая жизнь заповедной

территории. Еще в 1935 г. примерно на этом

же месте был создан заповедник «Боровое»,

но в 1951 г. он прекратил свое существование. Ныне парк

занимает горно-лесной массив на востоке Кокшетауской

возвышенности. Здесь же находится ее высочайшая вер-

шина – гора Синюха (Кокше).

Кокшетауская возвышенность сложена очень древ-

ними породами докембрия и палеозоя. Докембрий (более

600 миллионов лет назад) представлен в основном гней-

сами, кварцитами и кристаллическими сланцами. Вы-

ветривание этих горных пород привело к образованию

скал причудливых очертаний. Они напоминают башни,

крепостные стены, чудовища и т. п. У некоторых есть на-

звания – Окжетпес (Стрела не долетит), Беркут, Сфинкс,

Верблюд, Спящий рыцарь. Самые выразительные попали

Г

А

Бурабай көлі төңірегіндегі орманды-тау сілемі

Горно-лесной массив близ озера Боровое

От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана

19. Природный парк «Бурабай» (Боровое)

Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы

19. «Бурабай» табиғи саябағы