242
немесе Михайловское селосы қаншалықты қадірлі болса,
қазақтар үшін бұл жер соншалықты құрметті. Үй-жай өте
көрікті жерде – Көкшетау сыртқы округінде әдемі алқапта
орналасқан, маңайы қалың тоғай, іргесінде көл бар. Үй-
жай Шоқанның әжесі Айғанымның айтуымен салынған.
Осы жерде, Сырымбетте, ол алғаш рет үлкен атасы Абы-
лай хан 1740 ж. Орынборда Ресей бодандығын қабылдау
жөнінде тарихи ант қабылдағаны туралы естіді. Сондай-ақ
атасы Уәлиді Ресей империясының Орта жүздің ханы етіп
бекіткенін, оның құрметіне Әулие Петр (қазіргі Петропавл)
бекінісінің ауласында салтанатты шара өткізілгенін білді. Ол
сондай-ақ өзі дүниеге келмей тұрған кезде әкесі Шыңғысты
Аманқарағай (Құсмұрын) округіне аға сұлтан етіп салтанатты
түрде сайлағанын өмір бойы есте сақтады.
Шоқан шын мәнінде Уәлихановтар ұрпағының мекен-
жайы болған бұл үйді ерекше жақсы көрді. Жазғы демалыс-
но отмечалось, что поручик султан Валиханов – «потомок
последнего владетельного хана Абылая, вступившего в под-
данство России, и первый из султанских сыновей, получив-
ший основательное образование в Сибирском кадетском
корпусе».
Детские и юношеские годы Ч. Ч. Валиханова прошли
в усадьбе Сырымбет, и место это для казахов столь же до-
рого, как для русских Ясная Поляна или село Михайлов-
ское. Усадьба располагалась в очень живописном уро-
чище Кочетавского внешнего округа у подножия невы-
сокой горы, рядом с рощей и озером. Поставлена она бы-
ла стараниями бабушкиЧокана –Айганым. Здесь, в Сырымбе-
те, он впервые из ее уст услышал, как прадед его хан Абы-
лай в 1740 г. в Оренбурге принял историческую присягу на
верность России. От нее же узнал, как торжественно во дво-
ре крепости Св. Петра (ныне Петропавловск) чествовали де-
Мешіт. 1991 жылғы реконструкция
Мечеть. Реконструкция 1991 года
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
20. Шоқан Уәлихановтың «Сырымбет» мұражай-үй-жайы
I...,232,233,234,235,236,237,238,239,240,241 243,244,245,246,247,248,249,250,251,252,...586