Стр. 429 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

429
Баянауылдың кең байтақ жері
Просторы Баянаула
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 39. Баянаул – родина жырау и акынов
«Ай, Абылай, сен он бір жасыңда...», «Ай, Абылай, Абылай», «Ханға
жауап айтпасам»). Жырау қазақ халқын бірлік пен ынтымаққа
шақырды, ел ішіндегі қыстау мен жайлау үшін өзара тартысты
мінеп, мұндай алтыбақан алауыздықтың қауіпті екенін ескертті.
Бұқар жырау шығармаларында отанға деген махаббат
пен терең отаншылдық жатыр. Ол қазақ халқының жоңғар
басқыншыларына қарсы азаттық күресінде қол бастап жауға
шапқан Қаракерей Қабанбай мен Қанжығалы Бөгенбай ба-
тыр секілді қазақтың атақты бас батырларының ерлік істерін
жырға қосты.
Оның толғауларының көбі өсиет, ғибраттан тұрды.
Өмір мен өлім мәселесін көтеріп, адамдардың қарым-
қатынасы және қазақ халқының болашағы жөнінде маңызды
мәселелер жөнінде ой толғады. Белгілі әдебиеттанушы ғалым
және жазушысы М. Мағауин Бұхар жырау туралы: «Бұқар жы-
рау қазақ поэзиясы мен әдебиетінің дамуына айтарлықтай
үлес қосты» деп жазады.
Бұқар жырау Қарағанды облысының қазіргі Бұқар жы-
рау ауданындағы Далба тауының етегіне жерленген. 1927 ж.
Сразу же раздались звуки скрипки, полились песни, сопрово-
ждаемые всеобщим восторгом и общим хохотом... Так было
всегда в каждом ауле, куда он приходил. Это был любимец
публики, знаменитый в окрестностях Баянаула певец и ком-
позитор, артист и балагур Жаяу Муса.
Жаяу Муса Байжанулы (1835–1929) – народный ком-
позитор, певец и акын, родился вблизи озера Жасыбай на тер-
ритории современного Баянаульского района Павлодарской
области. Отец Жаяу Мусы Байжан был простым скотоводом-
шаруа. Рано потеряв мать, мальчик с семи лет был отдан на об-
учение мулле, у которого обучался арабской графике. В возрас-
те 15 лет юноша уехал в Петропавловск, где стал работать по
найму у купца-татарина. В свободное от работы время он из-
учал русский язык и знакомился с музыкальной жизнью города,
что значительно повлияло на формирование его музыкально-
эстетических вкусов. Здесь Жаяу Муса впервые услышал ранее
неизвестные ему скрипку и гармонь, самостоятельно научился
играть на этих инструментах. Затем он переехал в Омск, где
впервые услышал звуки духового оркестра и открыл для себя