Стр. 441 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

441
Қарлаг басқармасының ғимараты. 1933–1935 жылдар. Бас қасбеті
Здание Управления КАРЛАГа. 1933–1935 годы. Главный фасад
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай40. КАРЛАГ
Орталық Ресейден келген эшелондар сотталғандардың,
жер аударылғандардың, арнайы қоныс аударылғандардың,
тәркіленген бай-кулактарды бірінен кейін бірін әкелді. «Халық
жаулары» өз қолдарымен өздеріне түрмелер салып, қоршаулар
тұрғызды, қам кірпіштен барақтар қалады.
1930–1931 жж. лагерь құрылар қарсаңда болашақ
Қарлаг аумағынан IIXK әскері жергілікті тұрғындарды қуып
шықты. Орталық Ресейден ертеректе қоныс аударып кел-
ген орыстар, немістер, украиндар Осакаровский, Вороши-
ловский, Нұра аудандарына жіберілді. Әсіресе, қазақтардың
тағдыры аянышты болды. Оларды қысқа мерзім ішінде
ғасырлар бойы мекендеген ата жұртынан қатыгездікпен
мәжбүрлеп көшірді. Тұтастай алғанда орыс, украин, неміс
тұрғындарының (столыпиндік қоныс аударушылар мен оның
ұрпақтары) 1200 тұрғын жайлары және 80 мың тұрғыны бар
төрт мың қазақ үйі қиратылды. Мұның барлығы ұжымдастыру,
бай-кулактарды тәркілеу кезімен сәйкес келді. Малынан ай-
- в 1941 г. – 39 513 человек;
- в 1942 г. – 42 582 человека;
- в 1943 г. – 45 798 человек...
Всего с 1932 по 1959 г. его существования через
Карлаг прошло 990 852 человека. Большую часть из них со-
ставляли осужденные «тройками» и ОСО – «особыми совеща-
ниями» НКВД по ст. 58 УК РСФСР – «враг народа».
Прибывавшие из Центральной России эшелоны при-
возили «контингент» – заключенных, ссыльных, спецпере-
селенцев, раскулаченных. «Враги народа» своими руками
строили себе тюрьму, возводили ограждения, из самана
складывали бараки.
В преддверии создания лагеря, в 1930–1931 гг., с тер-
ритории будущего Карлага началось выдворение населения
с привлечением войск НКВД. Русские, немцы, украинцы –
давние переселенцы из Центральной России были отправ-
лены в Осакаровский, Ворошиловский, Нуринский районы.