Стр. 80 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

80
мекендейді деп түсініп, ата-бабаларының рухы сол жоғарғы
әлемдегі құдыретті тылсым күшке барады деп есептеді. Тау
өзенінің жағасында орналасқан қорған – жоғарғы және
төменгі дүниені (қазіргі ұғыммен айтқанда: о дүние мен
бұл дүниені) байланыстырып тұратын терең символдық
ұғым. Аңғар мен қабір-қорғанының өзі белгілі бір деңгейде
ғибадат-құлшылық орнының рөлін атқарған. Аңғар аумағы
кейінгі дәуірлердегі көшпенділерге де қасиетті орын болып
қала берді.
Берел қорғаны әртүрлі көлемдегі 70-тен астам қабір
ескерткіштерінен тұрады. Оның негізін бірнеше қатар
қорғандар тізбегі құрайды. 17 аттың қаңқасы сақталған ең
үлкен №1 қорған біршама оқшау тұр. №11 қорған көлемі
жөнінен екінші орын алады. Бұл қабірге өз заманындағы биік
дәрежеге жеткен ер адам мен әйел жерленген. Оларды қарт
балқарағайдың діңінен қиып (шегендеп) жасаған үлкен қабір
ішіндегі қимаға жатқызған. Оның қабырға сыртына 13 аттың
денесі көмілген. Қиманың төбесі балқарағайдан қиыстырып
жасалған қақпақпен жабылған. Оның әр бұрышына қоладан
К этому периоду относятся курганы некрополя Берел.
Памятник уже получил всемирную известность благодаря
найденным здесь захоронениям кочевой знати и высокоху-
дожественным изделиям, выполненным в скифо-сибирском
зверином стиле, свойственном искусству ранних кочевников.
Некрополь находится в Казахстанском Алтае, в 7 км
от села Берел Катон-Карагайского района Восточно-
Казахстанской области. На сегодняшний день это единствен-
ный в Казахстане памятник с сохранившимися находками
из органики. Под некоторыми курганами в силу определен-
ных климатических особенностей микрорайона создались
условия, способствующие образованию линзы мерзлоты,
т. е. «природного холодильника». Поэтому в погребальных
камерах неплохо сохранились предметы, сопровождавшие в
инобытие представителей высшей знати сакского общества.
Именно в этой особенности заключается уникальность по-
добных памятников.
Древние номады не случайно выбрали именно этот
уголок Алтая для погребения своих верховных вождей. По их
№ 11 қорған құрылысының жерүсті және зират ішіндегі графикалық реконструкциясы
Графическая реконструкция наземного и внутримогильного сооружений кургана № 11
3 м 0
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
6. Берел қорымы