502
Бестораңғылға жақын жерден Ақарық арығының бірнеше шақырымдық құрғақ арнасы өтеді. Ортағасырларда Арыс өзенінің суын Бөген
өзеніне құю үшін салынған, ол қазіргі Арыс-Түркістан арығының бастауы болып табылады
Невдалеке от Бесторангыла проходит сухое русло многокилометрового ирригационного канала Акарык. Построенный в средние века
для переброски воды из реки Арыс в реку Боген, он стал предтечей современного Арыс-Туркестанского канала
лагается старое кладбище с каменными надгробиями, наи-
более ранние из которых относятся к ХVІІІ в. По описанию
этнографа, видевшего Бесторангыл в 60-е гг. прошлого века,
деревья были обильно увешаны лоскутами тканей, амулета-
ми. Под кроной одного из них в крохотном углублении ска-
пливалась талая и дождевая вода. Для питья ее пришедши-
ми исцелиться была положена деревянная ложка. Рядом на
палку был поднят конский череп. Сейчас довольно большой
участок, прилегающий к деревьям, огорожен сеткой. На нем
лет десять назад была построена небольшая мечеть. Тряпок,
амулетов, ленточек на деревьях уже нет. К югу от Бесторангы-
ла сохранилось русло средневекового канала Акарык, с чьим
строителем легенда связывает появление туранги в степи.
Один из вариантов легенды сообщает, что жители го-
рода Бузык, развалины которого располагаются в низовьях
лып қайтқан этнографтың жазбаларына қарағанда, мұнда
ағаш бұтақтарына байланған шүберектер көп кездескен.
Ағаштардың біреуінің қуысындағы кішігірім ойықта қар мен
жаңбырдан жиналған су тұрады екен. Ойықтың қасында су-
дан ішсең, дертіңнен айығасың деген тілекпен болса керек
кішкентай ағаш қасық қалдырылған. Сол жерде киелі белгі
ретінде жылқының бас сүйегі сырықтың басында ілулі тұр.
Қазір ағаштарға жақын үлкен жер темір тормен айналдыра
қоршалған. Қоршау ішіне бұдан он жыл бұрын шағын ғана
мешіт ғимараты салынған. Ағаштарға байланған шүберектер,
мата қиындылары қазір көрінбейді. Бестораңғылдан
оңтүстікке қарай ортағасырлық Ақарық каналының арнасы
жатыр. Бұл далада тораңғының қалай пайда болуын аңызда
осы Ақарық каналын қазған адамның іс-қимылымен бай-
ланыстырады.
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
94. Бестораңғылдың әулие ағаштары