Стр. 87 - ТОМ2

87
өсімдік өрнектері, эпиграфиялары бар гипстік оймыштар-
мен безендірілген. Залдың ең түкпірінде үстінде аркасы бар
әрі қарай тереңдей сұғынатын михраб жалғасады. Мунда
ойып жасалған детальдар мен жазулар жазылған ағаш мінбер
орналасқан. Кіреберісте және михраб қуысында төбеге қытай
стиліндегі үлкен ағаш шамдар ілінген.
Өзінің ерекше көрінісімен аты шыққан мешіт қазір Ал-
маты облысындағы аудан орталықтарының бірі – Жаркент
тұрғындарының мақтанышы және қаланың көрікті орны.
Бүгінде мешіт ансамблі мұражайға айналдырылып, XIX ғ. аяғы
мен ХХ ғ. басындағы ескерткіш ретінде мемлекет қорғауына
алынған.
Жүз жылдан астам уақыт ішінде бұрынғы
құрылыстардың көп жері өзгерген. Қытай сәулетіндегі
дәстүрлі төбе жабу материалы – пішімді жабынды шатырға
баяғыда-ақ сән беруден қалған. Ондай жабынды жасау
қазір ешкімнің қолынан келмейді, сол себепті қалпына
келтірушілер Жаркент мешіт-ансамблінің төбесін арнайы
қаңылтырмен жауып, мешітке тән дәстүрлі жасыл бояумен
бояған. Төбенің ағаш құрылымдары мен сәндік бұйымдары
шатырдан өткен Судан бүлініп, көне кірпіш қарауытып өңін
жоғалтқан, ескі ағаштар да қарайып кеткен, алтындатылған
жер көмескі тартқан, көптеген түрлі-түсті өрнектердің бояуы
кетіп, түсе бастаған. Сондықтан барлық суреттер мен алтын
жалатылған жерлер бірнеше рет қайта жөнделген.
Дегенмен, қандай өзгерістер де бұл тамаша ескерт-
кіштің сынын бұза алмаған. Бұрынғыша, әсем жасалған будда
ғибадатханасына ұқсайтын алты қырлы мұнараның үстінде
алтын жалатылған жарты ай көк төсінде қалықтап тұр. Жар-
кент мешіті өзінің көркі және берегейлігімен, ортаазиялық
және қытайлық сәулет пішіндері мен үйлесімді құрылымымен
көрген жанды таңғалдырады.
ансамбля Жаркентской мечети кровельным железом, окра-
сив их в традиционный для мечетей зеленый цвет. Деревян-
ные конструкции крыш и их декоративная отделка местами
пострадали от протечек кровли, покрылся темным налетом
патины старый кирпич, потемнело старое дерево, потускне-
ла позолота, поблекла и стала осыпаться краска многоцвет-
ных орнаментов, и почти все росписи и позолота уже неод-
нократно подновлялись реставраторами.
Но никакие перемены не властны над этим удиви-
тельным памятником. Как и прежде, устремляются к небе-
сам увенчанные золочеными полумесяцами шпили над ше-
стигранными минаретами, похожими на буддийские паго-
ды, и по-прежнему Жаркентская мечеть восхищает своей
живописностью и своеобразным, неожиданно гармонич-
ным сочетанием среднеазиатских и китайских архитектур-
ных форм, конструкций и декора.
Намаз бөлмесімен
екінші қабаттағы галерея-антресоль
Интерьер молитвенного зала
с галереей-антресолью второго яруса
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
60. Мечеть Уалибая