Стр. 90 - ТОМ2

90
Іле өзені және Алтынемел жотасы
Река Или и Алтынемельский хребет
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
61. «Алтынемел» табиғи саябағы
Жалпы ауданы 520 000 га болатын Қазақстандағы ең
үлкен ұлттық саябақ 1996 ж. құрылды. Саябақтың жазықтағы
бөлігінің климаты таудағысынан едәуір басқаша. Ол ко-
нтинентальды. Тау биіктеген сайын континентальдық си-
пат әлсірей береді. Жазда тауда жазыққа қарағанда біршама
салқын, ал қысы аздап жұмсақ.
Саябақтың жазық бөлігі сазды, шағылды және құмды
дала болып келеді. Құмды бөлігі әртүрлі өсімдікке өте бай.
Ақ және қара сексеуіл өседі. Біріншісі құмда, екіншісі оны-
мен шектес жатқан сортаң сазды және шағылды дала-
ларда өседі. Күй таңдамайтын ағаштың бір мысалы те-
рек тұқымдас тораңғы болып табылады. Саябақ даласын-
да жекеле-ген немесе шағын-шағын ағаш шоғырлары бар.
Тораңғы қуаңшылыққа, жазғы қапырыққа, салыстырмалы
түрде аязды және желді қысқа өте төзімді келеді.
Тауға жоғары ландшафтық белдеу тән. Тау етегіндегі
шөлейтте негізінен жусан, одан өрге өткенде шөлейт та-
улы далаға ауысып, онда боз бен бетеге өседі. Темір ағаш
седло для верховой езды? Эти вопросы творцов легенды не
смущают.
Национальный парк был образован в 1996 г., его об-
щая площадь 520 000 га. Он самый большой в Казахстане. Кли-
мат равнинной части парка заметно отличается от горной.
Он континентальный. В горах с высотой континентальность
ослабевает. Летом в горах несколько прохладнее, чем на рав-
нине, а зима чуть мягче.
На равнинах парка распространены глинистые, камени-
стые (щебнистые) и песчаные пустыни. Наиболее богаты рас-
тительным разнообразием последние. Из древесных растений
отметим белый и черный саксаул. Первый произрастает на пес-
чаных массивах, второй – на солончаках или по соседству с ни-
ми в глинистых и каменистых пустынях. Примером удивитель-
ной неприхотливости является тополь туранга. Одиночные де-
ревья или их небольшие группы произрастают в пустынях пар-
ка. Туранга стойко переносит нехватку влаги, нестерпимый лет-
ний зной и относительно суровые и ветреные зимы.