Стр. 211 - ТОМ3

От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
133. Мемориальный музей Т. Г. Шевченко
Новопе тровском у креплении Шевченко созда л более дву х-
со т рис у нков и акваре лей, изображающих неповторимую
природу полуострова Манг ышлак, виды у крепления и его
окрестностей, картины из жизни местного насе ления. На-
звания этих произведений говорят сами за себя: «Байг уши»,
«Казашка Катя», «Казашка над ступой», «Казарма», «Пасту х»,
«Камыши», «Джанг из-аг ач», Да лисмен-мола-аулие », «В юр -
те», «Фор т Кара-Бу так», «У очаг а», «Нищенствующие де ти»,
«Акын», «Песня молодого казаха». Основная тема рис у нков
и акварелей Т. Г. Шевченко – жизнь казахов и тяжелый сол-
датский быт того времени.
С прибытием в 1853 г. в у крепление нового комен-
данта И. А. Ускова с которым у Т. Г. Шевченко установились
хорошие о тношени я, пребывание ег о на Манг ышлаке не-
много облег чилось – он име л возможность много читать,
вел переписку с друзьями, у хаживал за г арнизонным ого-
родом и садом, где были посажены деревья, привезенные
из Астрахани. С этого времени Т. Г. Шевченко стал писать
прозаические произведения на русском языке: «Княг иня»,
1851 ж. жазының басында патша үкіметі Маңғышлақ
түбегіндегі Қаратау тауынан тас көмір табу үшін
геологиялық барлау экспедициясын ұйымдастырады,
экспедицияның жолы Новопетровск бекінісінен өтетін
болды. Экспедицияны тау инженері А. И. Антипов
басқарды. Экспедицияның құрамында геологтар, то-
пографтар, сызушылар, соның ішінде Шевченконың
Орынбордағы жер аударылған достары суретші поляктар
Бронислав Залеский мен Людвиг Турно да бар еді. Экспе-
диция басшылығының келісімімен және бекініс комендан-
ты подполковник Маевскийдің кепілдігімен Т. Г. Шевченко
экспедицияның құрамына енгізілді. Бір жылғы әрекетсіз
және бірқалыпты өмірден кейін оған бірінші рет сурет
салу мүмкіндігі туды. Новопетровск бекінісіндегі қамауда
отырған уақытында Шевченко Маңғышлақ түбегінің
қайталанбас табиғаты мен бекіністің айналасын және сол
жердегі тұрғындардың өмірін көрсететін екі жүзден астам
бояулы суреттер салды. Осы шығармалардың аттары өзін-
өзі айтып тұр: «Бәйбіше», «Қазақ Катя», «Келі түйген қазақ
211
Қазақ балалары – байғұстар. Т. Г. Шевченконың суреті. 1853 жыл
Казахские дети-байгуши. Рисунок Т. Г. Шевченко. 1853 год
Қазақ қызы – Катя. Т. Г. Шевченконың суреті. 1856–1857 жылдар
Казашка Катя. Рисунок Т. Г. Шевченко. 1856–1857 годы