Стр. 278 - От Алтая до Каспия. ТОМ 1

278
бойындағы фасады сазды блоктардан қаланған. Фасады
қосымша көлденең қойылған бөренелермен бекітілген бо-
лар, олардың қалдықтары ордың жоғарғы жағынан табылды.
Әр блок-секцияның құрылысы кезінде төртбұрышты фор-
масын сақтап қалу және топырақты сілемді едәуір биіктікке
(5 м дейін және одан да жоғары) көтеру үшін блоктың
дөңбекті қабырғалары ағашпен қапталуы тиіс еді.
Дуал-қабырғаның төменгі жағында тереңдігі 1,3–1,5 м
болатын ор қазылды, ол бекініске бірден шабуыл жасауға
кедергі келтірді және қабырғаға артықша сыздың келуін
болғызбайтын еді. Ордың аздаған астыңғы бөлігі қандай да
бір қорғаныстық рөл атқармастан, сыртқа су ағызылатын
арық ретінде пайдаланылды. Оның бұл қызметін ескеріп,
көктемде бөренелерге қарай жазықтықтан ағып келетін су-
лар топырақты қабырғаға кері әсерін тигізбейтіндей қалқан-
тосқауылдар қойылуы қажет болды. Ордың қабырғалары
Таким образом, внутренняя сторона вала-стены была
отвесной в пределах каждого яруса, а внешняя имела поло-
гий скат. Фасад ее по всей высоте выкладывался глиняными
блоками и, вероятно, дополнительно закреплялся горизон-
тальными бревнами, остатки которых в обугленном виде об-
наружены в верхней части заполнения рва. При строитель-
стве каждого блока-секции для сохранения четырехуголь-
ной формы и возведения грунтового массива на столь значи-
тельную высоту (до 5 и более метров) торцевые стенки блока
должны были, несомненно, обшиваться деревом.
У подошвы вала-стены был выкопан ров глубиной
1,3–1,5 м, затруднявший штурм крепости снизу и предохра-
нявший земляную массу стены от излишней влаги. Незначи-
тельные размеры рва позволяют утверждать, что он не играл
особенно важной роли в обороне, а, скорее всего, использо-
вался как водоотводная траншея. Такое назначение его объяс-
Есіл өзені
Река Ишим
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
23. Ақтау көне бекінісі